Bugüne kadar 133 ülkede üstlendiği projelerin toplam büyüklüğü yarım trilyon dolara yaklaşan Türk müteahhitler, geçmişten bu yana aktif olduğu Balkanlar’da yeni bir hareketlilik yaşıyor. Türk müteahhitlerin gurur veren milletlerarası projelere imza attığını söz eden TMB Lideri M. Erdal Eren, “Rusya-Ukrayna savaşının global çaptaki olumsuz tesirleri sürerken; Suudi Arabistan ve Irak da dahil olmak üzere klâsik pazarlarımızı yakından takip ediyor, bilhassa Sahra-altı Afrika’da yeni pazarlara açılıma tartı veriyoruz. Yakın bağlarımız ve kıymetli iş deneyimimiz bulunan Balkan ülkeleri de son devirde proje ve yatırım imkanlarıyla dikkat çekiyor. Bu pazarlarda rekabet gücümüz son derece yüksek olup son olarak Romanya’da Başbakan Yardımcısı ile gerçekleştirdiğimiz görüşmede şahsen söz edilen, şimdi resmen açıklanmamış olmakla birlikte 2,5 milyar dolar fiyatındaki alt yapı ihalesini müteahhitlik firmalarının kazandığı tarafındadır. Ülkede ihale hazırlığı kademesinde bulunan 3 milyar dolarlık proje için de en güçlü adayız” dedi.
Bugüne kadar 133 ülkede 478 milyar dolar pahasında 11 bin 717 proje üstlenen Türk inşaat kesimi, global pazarda devam eden Rusya-Ukrayna savaşının olumsuz tesirlerini telafi etmek için çalışıyor. Türk müteahhitlik firmalarının geçmişten bu yana aktif olduğu Balkanlar da şimdilerde kesim için tekrar çeşitli fırsatlar sunuyor. Ülkeler ortasında coğrafik, tarihi ve kültürel yakınlığın avantaj sağladığı bu bölge, birebir vakitte Avrupa Birliği’nin (AB) genişleme süreci nedeniyle ve ekonomik büyüme bakımından sahip olduğu süratli gelişim potansiyeliyle öne çıkıyor. Pek çok Balkan ülkesi, son periyotta AB fonları ile alt ve üst yapı yatırımlarına sürat vermiş durumda.
Bölgenin finansman imkânları artıyor
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri M. Erdal Eren, bahse ait olarak şu değerlendirmede bulundu: “Müteahhitlerimiz global pazarda milletlerarası standartlarda, vaktinde ve uygun maliyetli iş yapma kabiliyetleri, sıkıntı ve riskli coğrafyalarda sahip oldukları iş tecrübesi ve münasebet geliştirme maharetleriyle öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna savaşının global çaptaki olumsuz tesirleri sürerken; Suudi Arabistan ve Irak da dahil olmak üzere klâsik pazarlarımızı yakından takip ediyor, bilhassa Sahra-altı Afrika’da yeni pazarlara açılıma yük veriyoruz. Yakın bağlarımız ve kıymetli iş deneyimimiz bulunan Balkan ülkeleri de son devirde proje ve yatırım imkanlarıyla dikkat çekiyor. AB’nin genişleme süreci bölge ülkeleri için kıymetli değişimler getirmektedir. Nisan ayında Bükreş’e ziyaretimizde biraraya geldiğimiz Romanya Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma Bakanı Sayın Sorin-Mihai Grindeanu da şimdi resmen açıklanmamış olmakla birlikte 2,5 milyar dolar meblağında altyapı ihalesini Türk müteahhitlik firmalarının kazandığını söz etmiştir. Bununla birlikte Romanya’da 3 milyar dolarlık bir proje portföyünün de yakın vakitte Türk müteahhitlerinin tekliflerine açılacağını biliyoruz. Ayrıyeten Avrupa ülkelerinin genelinde ise savaşla birlikte ve Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında güç yatırımları ile renovasyon projelerinden bölüm için yeni fırsatlar oluşabilecektir. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerimizin ülkemiz iktisadında döviz girdisi, ihracat, istihdam ve sektörel rekabete katkısı bakımından değeri giderek artıyor. Dünyada bir marka haline gelen kesimimizin suratını kesen kurallar düzenlendiği takdirde ülkemiz iktisadına katkısının katbekat artmasını öngörüyor, yılın birinci 4 ayında 4,8 milyar dolar olan yeni proje tutarımızın yılsonunda 20 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Mevcut şartlar, potansiyel projeler için finansman gereksinimini artırmış durumdadır. İlaveten yurt dışında Türk bankaları tarafından verilen teminat mektupları ve kontr-garantilerin direkt kabulünde yaşanan külfetlerin ülkemiz diplomasisinin üst seviye ikili temaslarında gündeme alınması gereksinimi kıymetini korumaktadır.”
Romanya birinci sırada, Makedonya’da yeni projeler var
Ticaret Bakanlığı’nın datalarına nazaran Türk inşaat bölümünün bugüne kadar Balkan ülkelerinde (Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan) ulaştığı toplam iş hacmi 19,2 milyar dolar oldu. Böylelikle Balkan ülkeleri Türk müteahhitlerin yurt dışındaki toplam proje fiyatından %4 hisse aldı. Ülkeler ortasında Romanya, 6,7 milyar dolarlık 197 projeyle birinci sırada yer alırken, ülkeyi 2,2 milyar dolar büyüklüğündeki 75 projeyle Bulgaristan ve yaklaşık 2 milyon dolarlık 43 projeyle de Makedonya izledi. Bu yılın Nisan sonu prestijiyle ise Makedonya’da alınmış toplam 700 milyon dolarlık 3 yeni proje dikkat çekerken, Romanya ve Bulgaristan pazarlarında da hareketlilik izlendi. Ayrıyeten yılın birinci 4 ayında bölgeden Hırvatistan ve Sırbistan’da çeşitli projeler üstlenildi. Üretimi devam eden projeler ortasında güç ve ulaştırma alt yapısı ile konut, devlet binaları ile turizm tesisleri inşası öne çıkıyor.
EK: TABLO
MÜTEAHHİTLERİMİZİN BALKANLARDAKİ PROJE DAĞILIMI (1972-2023/4 AY)
Ülke Proje Sayısı Proje Meblağı (Milyon $)
ROMANYA 197 6.703
BULGARİSTAN 75 2.211
MAKEDONYA 43 1.991
ARNAVUTLUK 37 1.852
KOSOVA 30 1.488
HIRVATİSTAN 24 1.245
BOSNA HERSEK 53 1.213
SIRBİSTAN 72 945
SLOVENYA 3 881
KARADAĞ 55 412
YUNANİSTAN 12 217
TOPLAM 601 19.158
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
