Son yıllarda giderek yaygınlaşan diyabet hastalığı artık genç yaşlarda da kapıyı çalıyor. Gerek sıhhatsiz beslenme gerekse hareketsiz hayat usulü derken kan şekerinin olması gereken düzeyin üzerine çıkması (diyabet) kalp ve damar sistemine ziyan vererek birçok öbür önemli hastalıklara da taban hazırlıyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, diyabetin çabucak öncesindeki ‘sınır evresi’ olarak da isimlendirilen prediyabetin de denetim altına alınmadığında diyabet hastalığına ilerlediğini belirterek “Ülkemizde görülme sıklığı artan prediyabet kan şekeri seviyelerinin sağlıklı bireylerden daha yüksek olduğu lakin diyabet sonuna gelmediği metabolik durumu tabir eder. Prediyabetik bireylerde diyabet gelişme riski artmıştır. Prediyabet evresinde diyabetin oluşturduğu sıhhat sıkıntılarının büyük bir kısmı aslında ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu devirde böbrek, hudut sistemi ve gözlerde küçük damar sistemlerinde birtakım değişiklikler gerçekleşebilir. Ayrıyeten kan şekeri pahası olağan olan hastalara nazaran kalp damar hastalıkları riskinde de besbelli biçimde artış vardır” diyor. Prediyabette hastaların uygun halde tedavi edilip kan şekerleri dengelenerek diyabet gelișiminin önlenmesinin mümkün olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, kan şekerini dengelemenin 6 kıymetli yolunu anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Prediyabetik hastaların büyük bir kısmı ülkü kilosunun üzerinde ya da obezite hastası olarak karşımıza çıkıyor. Bu hastalarda en az yüzde 7 kilo kaybının büyük kıymet taşıdığını belirten Doç. Dr. Esra Parıltı Ademoğlu Dilekçi, bu nedenle kalori kısıtlaması yapılması gerektiğini söylüyor.
Sağlıklı beslenmeye dikkat edin
Diyabetten korunmada sağlıklı beslenme kritik rol oynuyor. Şahsa özel beslenme planı oluşturularak en uygun beslenme modelinin seçilmesi kaide. Beslenme planının kişinin ömür şekline, kişisel tercihlerine uygun olması sürdürülebilirlik açısından da büyük yarar sağlıyor.
Düzenli antrenman yapın
Hareketsiz (sedanter) hayattan kaçınmak, gün içerisinde fizikî olarak hareketsiz kalınan mühletleri azaltmak, masa başı bir işte çalışılıyorsa her 30 dakikada bir tertipli olarak birkaç dakika da olsa hareket etmek gerekiyor. Doç. Dr. Dilekçi “Haftada 150 dakika yahut daha fazla, sistemli olarak büyük kas kümelerini içeren, orta şiddette bir fizikî aktivite (tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklete binme vb) yapabilirsiniz. Bu idman planına ek olarak beden yüküne karşı yahut çeşitli aygıtlar yardımıyla direnç idmanları yapmanızın da ek yararları olacaktır” diyor.
Stresinizi yönetmeyi öğrenin
Kronik gerilim varlığının kan şekerinin istikrarda tutulmasını zorlaştırıcı bir etken olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Dilekçi, bu nedenle gerilimi yönetmeyi öğrenmek gerektiğini söylüyor. Gerekirse depresif belirtiler, anksiyete, dert üzere hislerin varlığında hususun uzmanlarından dayanak almaktan kaçınmamak gerekiyor.
Düzenli ve kaliteli uykuya ihtimam gösterin
Yapılan bilimsel çalışmalar; sistemli ve kâfi uykunun kan şekerinin istikrarda tutulmasında da çok kıymetli rolü olduğunu ortaya koyuyor. Kan şekeri istikrarının sağlanmasında geceleri çok geç yatmamak, nizamlı olarak 6-8 saat uyumak gerektiğini belirten Doç. Dr. Dilekçi şöyle konuşuyor: “Daha fazla yahut az uyumak kan şekeri dengelenmesinde zorluklara yol açabilir. Uyku saatinin dışında uyku hijyeninin yeterli olması, dinlenmiş bir biçimde uykudan uyanmak kıymetlidir. Gece geç yatmak ve geç kalkmak yerine erken yatıp erken kalkmanın da kan şekeri üzerine olumlu tesirleri olacaktır.”
Sigaradan kaçının
Sigara kullanımı prediyabette aslında artmış olan kalp ve damar hastalıkları riskini daha da artırıyor. Sigara kullanan hastaların kesinlikle sigara bırakma programlarına yönlendirilmesi gerekiyor. Son yıllarda kullanımı gitgide artan ve ‘daha az ziyanlı olduğu’ halinde yanlış bir niyetin hakim olduğu elektronik sigaranın da, emsal olumsuz tesirlere yol açmasından ötürü bırakılması gerekiyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
