Prematüre bebek bakımının yolları 

Gebeliğin 37. haftasından evvel doğan ve bir mühlet kuvözde tedavi görmesi gereken prematüre bebeklerin konuta dönüş vakti geldiğinde, ebeveynleri ihtimamlı ve dikkatli bir bakım süreci bekliyor. Prematüre bebeklerin doğdukları haftaya nazaran teneffüs zahmetlerinden beslenme zorluklarına kadar pek çok sorun yaşayabildiğini paylaşan Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Nermin Tansuğ, “Yenidoğan uzmanlarının ellerinde bu süreci sağlıklı bir halde atlatan bebeklerde, konuta dönüşte de hassas periyot devam ediyor. Fakat kimi kurallar dikkate alınarak bu periyot de sağlıklı bir halde atlatılabilir” dedi.

Aileye yeni katılacak her yeni bebeğin dünyaya geliş süreci kuşkusuz büyük ve heyecanlı bir bekleyiş. Çoklukla 37-42 hafta ortasında geçen gebelik devrinin, anne ve babalar için her saniyesiyle çok büyük bir tecrübe olduğunu belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Nermin Tansuğ, “Her şey yolunda gittiğinde bebekler en geç 1-2 gün içinde meskenlerine dönebiliyor. Lakin bazen gebeliklerin erken doğumla sonuçlanması konuta dönüş mühletini uzatabiliyor. Prematüre bebekler bilindiği üzere, dünyaya erken geldikleri için bir müddet yenidoğan ağır bakım ünitelerinde konuk ediliyor. Ne kadar erken doğmuşlarsa meselelerin da o kadar fazla olması doğal. Doğdukları haftaya nazaran teneffüs zahmetleri, baş içi kanama, enfeksiyonlar, beslenme zorlukları ve sarılık üzere durumlar yaşayabiliyorlar. Lakin yenidoğan uzmanlarının ellerinde bu süreci sağlıklı bir biçimde atlatan bebekler için meskene dönüş vakti da gelmiş oluyor” açıklamasında bulundu.

Eve dönen prematüre bebekler için hassas bakım gereksinimi devam ediyor

Yoğun bakımdaki bebek şayet artık monitörlere gerek duyulmadan izlenebiliyorsa, güzel bir biçimde emiyorsa, sistemli olarak kilo alıyorsa ve en az 10 gün müddetle teneffüs durması (apne) yaşanmamışsa artık taburcu olma vakti gelmiş demek oluyor. Birçok prematüre bebekte bu şartlar 36 gebelik haftasına ulaşıldığında sağlanmış oluyor diyen Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Nermin Tansuğ, “Bebekler taburcu edilmeden evvel ailenin eğitimi için gerekli tüm bilgilendirmeler yapılıyor. Öncelikle bebeğin nasıl beslenmesi gerektiği tüm detaylarıyla anlatılırken; bebeğin bakımı, banyosu ve giydirilmesi üzere konularda da ebeveynler bilgilendiriliyor. Acil durumlarda bebeğe nasıl müdahale edileceği de tekrar bu süreçte anlatılan bir bahis. Annenin konutta artık bebeğine bakabileceğine emin olması ve kendine güvenmesiyle birlikte bebek taburcu ediliyor. Konuta dönen bebekleri ise farklı bir bakım ve beslenme nizamı bekliyor” dedi.

Prof. Dr. Nermin Tansuğ, meskende bebeğin oda sisteminden beslenmeye, seyahatten uyku sistemine ve gaz sancılarından enfeksiyon ve aşı takibine kadar dikkat edilmesi gereken konuları paylaştı:

Oda düzeni

• Bebeğiniz taburcu olmadan evvel konutunuzdaki hazırlıkları tamamlayın. Ebeveyn ve bebek odasında çok fazla eşya tutmamalısınız. Meskeniniz çok sıcak ya da soğuk olmamalı.

• Bebeğinizin kalacağı odanın kesinlikle güneş görmesi, sık havalandırılması gerekir. Nem oranının yüzde 55-60 ortasında olmasına dikkat edin. 

• Bebeğin odasında parlak ışık yerine parlaklık derecesi ayarlanabilir ışık kaynağı kullanın. 

• Meskeninize fazla ziyaretçi kabul etmeyin. Bebeğe dokunmadan evvel ellerin yıkanması, hastalığı olan bireylerin temas etmemesi de değerli. 

• Bilhassa okul ve kreşe giden çocuklarla yakın temastan kaçının. Annede enfeksiyon varsa kesinlikle maske kullanımı gerekir. 

• Meskende küçük çocuk varsa bebeğe ziyan verebilir, bebekle yalnız bırakmayın. 

• Meskende hiçbir yerde sigara içilmemeli. 

• Bebeğinizin yatağı sert, çarşafı gergin olmalı. Yatak içine oyuncak, battaniye, giysi koymayın. Yastık kullanmayın, bebeğinizi kundaklamayın. Her vakit yumuşak, pamuklu kumaştan giysiler tercih edin. 

• Çamaşırları birinci birkaç ay başka yıkayın ve iki defa durulayın. Parfümsüz, enzimsiz deterjan ya da bebek çamaşır sabunu kullanın. 

Beslenme düzeni

Taburcu edilirken bebeğiniz uygun tartıda ise (10-90.persantil) ve anne sütüyle besleniyorsa buna devam etmeniz, şayet prematüre mamasıyla besleniyorsa 40-52. haftaya kadar prematüre maması yahut özel taburculuk sonrası mamalarıyla beslemeniz önerilir. Daha sonra standart mamayla besleyebilirsiniz. Taburcu edilirken kilosu düşükse ve anne sütüyle besleniyorlarsa, anne sütü destekleyicileri kullanmalısınız. Beslenme mühleti olarak ortalama 20- 30 dakikayı geçmeyin. Birinci birkaç ay sonrasında birçok bebeği 3-4 saatte bir beslemek kafidir. Tam ağızdan beslenmeye geçildiğinde vitamin dayanakları için kesinlikle hekiminizle görüşün. 

Uyku sağlığı

Prematüre bebekler doğumdan sonraki birinci günlerde, günün büyük bir kısmını uykuyla geçirirler ki, bu olağan bir bebeğin uyku müddetinden daha fazladır. 36. haftayı geçtikten sonra ise daha az uyumaya ve daha çok ağlamaya başlarlar. Prematüre bebekler bilhassa geceleri sakinleşip uykuya dalmakta zorluk yaşayabilirler. Tertipli uyku ritmini oluşturabilmeleri için onlara yardımcı olabilirsiniz. Örneğin oyun ve uyaranları geceden çok gündüz saatlerinde verebilirsiniz. Banyo ve beslenme üzere uyku öncesi rutinleri oluşturabilirsiniz. Hastanede yatarken ışığa, sese alışmış ve bu halde sakinleşen birtakım bebekler gece lambası ve yumuşak bir müzikle rahatlayabilir. Gece bebeğinizi besleyeceğiniz yahut altını değiştireceğiniz vakit, görebileceğiniz kadar hafif bir ışık kâfi olacaktır. Şayet bebeğiniz huzursuzsa, orada olduğunuzu hissettirmek için onu yavaşça okşayabilirsiniz. Birden fazla bebek uyumadan evvel kısa bir mühlet ağlayabilir. Şayet bebeğiniz kendini avutmaya çalışıyorsa onu rahatsız etmeden evvel bir müddet bekleyin. 

Ağlama nöbetleri ve gaz sancıları

Bütün bebekler günde ortalama 2 saat ağlar; açlık, uykusuzluk, fizikî “ağrı, altının ıslak olması, üstünün değiştirilmesi, çok soğuk yahut sıcak olması, kucaklanma isteği ve kolik üzere pek çok nedenden ötürü. Lakin prematüre bebekler vaktinde doğan bebeklerden daha fazla gaz sancıları yaşarlar ve daha çok ağlayabilirler. Kucaklama, emzirme, emzik verme, ninni yahut hafif bir müzik dinletme, gezdirme, yumuşak hareketlerle sallama, sırtını yahut karnını ovma üzere usulleri deneyin, sonuç alamazsanız kesinlikle hekiminize başvurun. 

Banyo kuralları

• Ilık bir banyo bebeğinizi rahatlatır. Sıklık değişebilir, günaşırı banyo uygun olabilir. Lakin banyo öncesinde bebeğiniz yeni beslenmiş olmamalı. 

• Uygun oda sıcaklığı 27°C, su sıcaklığı ise 37-38°C olmalı. 

• Banyo sırasında bebeğinizin üşümemesine dikkat edin ve müddetini 2-3 dakika ile sınırlayın. 

• Bebeklere uygun eserler olsa da sabun ve şampuanları çok kullanmayın. 

• Kulak ve burnuna temizleme emelli çubuk sokmayın, yalnızca görünen kirleri alın. 

• Kız bebeklerde bez bölgesini her vakit önden geriye gerçek silin. Erkeklerde de sünnet derisi geriye itilmemeli. 

• Pişik kremi kullanacaksanız yüzde 10 çinko oksit içerenleri tercih edin. Parafin içerenleri ve talk pudralarını kullanmayın. 

Seyahat 

Prematüre bebekler için araçta bebek koltuğunun her iki yanı battaniye ruloları ve yuvarlanan alt beziyle desteklenebilir. Araç içinde ani frenle düşerek ya da uçarak bebeğe ziyan verebilecek cisimler de kesinlikle ortadan kaldırılmalı. Unutmayın! Taburcu olmadan evvel bebeğinizin araç koltuğunuza nasıl oturtulacağını, uygun durum ile dayanağın nasıl sağlanacağını öğrenin. Uçak seyahati için ise en uygun vakit bebeğiniz 6 haftalık olduktan sonra. Uçağın iniş ve kalkışında bebeğinizi emzirirseniz kulak zarında basınç değişiminden oluşabilecek zedelenmeyi önleyebilirsiniz.

Enfeksiyondan koruma

Bebeğinizin, teneffüsünü etkileyebilecek enfeksiyonlar açısından öteki bebeklere kıyasla daha fazla risk altında olduğunu unutmayın. Enfeksiyon riskini azaltmak için: 

1. Kalabalık ortamlara girmeyin, bilhassa kalabalık çocuk kümelerinin olduğu yerlerde vakit geçirmeyin. 

2. Büyük havalandırma sistemleri olan binalardan, örneğin alışveriş merkezlerinden uzak durun. 

3. Bebeğinize dokunmadan evvel ellerinizi sabun ve sıcak suyla yıkayın. 

4. Grip ya da ateşi olan kimselerle temasınızı sınırlayın. 

5.Biberon kullanıyorsanız hijyen ve paklığa dikkat edin. Buhar sterilizatörleri kullanabilirsiniz.

Aşı takibi 

Taburcu olmadan evvel, bebeğinizi ağır bakımda izleyen doktorunuz tarafından aktüel aşı takvimi konusunda bilgilendirileceksiniz. Prematüre bebeklerde, doğum tartılarına ve gebelik yaşlarına bakılmaksızın (Hepatit B ve BCG aşısı hariç) vaktinde doğmuş bebeklerle birebir vakitte aşı takvimine nazaran aşılanırlar.