Su çiçeği hastalığı sonrasında birtakım hudut köklerinde uyku durumunda olan varisella zoster virüsünün çeşitli nedenlere bağlı olarak tetiklenmesi ile ortaya çıkan ve viral bir hastalık olan zona, 50 yaş üzerinde daha sık olmakla birlikte her yaşta görülebiliyor. 80 yaş üzerindeki şahısların yaklaşık yarısının hayatı boyunca en az bir kere zona geçirdiğini belirten Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Kübra Esen, “Stres, diyabet, kortizon tedavisi üzere bağışıklığı baskılayıcı özellik gösteren ilaçların kullanımı, uzun periyodik (kronik) rahatsızlıklar, altta yatan bir kanser hastalığı bulunması, radyoterapi ve cerrahi teşebbüsler hastalığı tetikleyebilir. Zona sağlıklı bireylerde çoklukla makul bir yerle sonlu, daha az ağrılı olurken, yaşlı hastalarda ve bağışıklık sistemi baskılanmış olan bireylerde daha şiddetli seyreder” açıklamasında bulundu.
Zona, ‘Varisella Zoster Virüsü’nün etken olduğu, çoklukla muhakkak bir bölgeyle hudutlu veziküler lezyonlar ile seyreden sekonder enfeksiyondur. Bu virüsün çocukluk ve öbür küçük yaş kümesi bireylerde birinci müsabakada su çiçeği ismi verilen bir hastalık tablosunu oluşturduğunu, su çiçeğinin geçmesi ile virüslerin hudut sisteminde yıllar uzunluğu uyku halinde bekleyebildiğini hatırlatan Deri Hastalıkları Uzmanı Dr. Kübra Esen, “Zona, uyku halindeki virüslerin tekrar harekete geçmesiyle oluşan bir hastalıktır. Virüslere bağlı oluşan hastalıklardan biri olan zona, ağrı ve yanma hissine neden olan kırmızı renkli deri döküntüsü ve su kabarcıkları ile karakterizedir. Oluşan döküntüler genel olarak bedenin bir yarısında oluşma eğilimindedir ve gövde, boyun ve yüz hastalığın belirtilerinin en sık meydana geldiği beden alanlarıdır. Zona hadiseleri yaklaşık olarak 2-3 hafta içerisinde gerileme eğiliminde oluyor” formunda konuştu.
Ateş, baş ağrısı ve halsizlik zona belirtisi
Zona hastalığının birinci başta ateş, baş ağrısı ve halsizlik üzere şikayetlerle kendini gösterdiğini vurgulayan Dr. Kübra Esen, “Zonanın çıkacağı bölgede evvel kaşınma, batma, bazen ağrı üzere olağandışı deri duyuları olur. Bu devirde, kas ağrısı, kalp ağrısı, böbrek ağrısı, apandisit, migren üzere ağrıya yol açabilecek durumlarla karışabilir. Bu belirtileri takiben 3-5 gün içerisinde ağrılı ve ödemli kızarık kabarıklıklar oluşur ve kısa müddet sonra küme halinde küçük su kabarcıkları gelişir. Bu döküntülerde yanma hissi belirgindir” dedi.
Gençlerde sıklıkla toraks bölgesi yani gövde üst kısmın, yaşlı bayanlarda kuyruk sokumunun, yaşlı erkeklerde ise göz etrafının zonadan daha çok etkilendiğini paylaşan Dr. Kübra Esen, “Lezyonlara bazen delici bir karakteri olan ağrının eşlik etmesi tipiktir. Ağrı gençlerde hafiftir, bazen hiç olmayabilir. Yaşlılarda ise çabucak her vakit ağrı olur ve şiddetlidir. Bağışıklık sistemi olağan olan bireylerde tüm lezyonlar 2-4 hafta içinde geriler. Gerileyen lezyonların yerinde çoklukla iz kalmaz. Ağrı çoklukla döküntüyle birlikte gerileme eğilimindedir. Lakin bazen inatçı ve kronik seyreden postherpetik nevralji dediğimiz ağrı görülebilir. Bu durumda Nöroloji ya da Algoloji uzmanlarının önereceği tedaviler yararlı olabilir” diye konuştu.
Zona hastaları bağışıklığı baskılanmış ve hamile olan şahısların yanında bulunmamalı
Klasik, sonlu zona lezyonlarının bulaşıcılığının düşük olduğunu fakat faal su kabarcıklarının içinde bulunan virüslerin bulaşıcı olduğu için temas yoluyla bulaşmanın nadiren de olsa görülebildiğini paylaşan Dr. Kübra Esen, “Varisella Zoster Virüsü’nün daha evvel bu virüs ile karşılaşmamış bireylere geçmesi halinde bu bireylerde su çiçeği hastalığının gelişimi ile sonuçlanabilir. Varisella Zoster Virüsü’nün bulaşması hastalık sırasında ortaya çıkan lezyonların içeriği ile temas sonrasında gerçekleşebileceğinden lezyonlara temas edilmemesi ve el hijyenine ehemmiyet verilmesi önerilir. Zona hastaları bilhassa bağışıklığı baskılanmış yahut hamile olan bireylerin yanında bulunmaktan kaçınmalı” dedi.
10 günde azalmayan belirtiler varsa yine doktora başvurulmalı
Zona hastalığının teşhisinin genel olarak bu rahatsızlığa bağlı oluşan tipik lezyonların görülmesi, klinik belirtiler ve çeşitli testler ışığında gerçekleştirildiğinin altını çizen Dr. Kübra Esen, “Zona tedavisinde antiviral ilaçlar reçetelendirilir ve bu ilaçların kullanımını takiben lezyonların gerilemesi hızlanır ve ağrı hissinin denetimi sağlanabilir. Antiviral ilaçlar dışında oluşan ağrı ve ödem denetimi için antienflamatuar ilaçlara başvurulabilir. Uzun periyotlu ve şiddetli ağrı hissinde ise narkotik ağrı kesiciler, nöbet engelleyici ilaçlar ve cilt üzerine uygulanabilen anestezik ilaçlar tabipler tarafından reçetelendirilebilir. Antihistaminik kümesi ilaçlar zona hastalığında ortaya çıkan kaşıntının giderilmesinde tesirlidir. Zona hastalığı birkaç hafta içerisinde düzelme eğiliminde olan bir rahatsızlıktır. Tedaviye karşın 10 gün içerisinde belirtiler ve şikayetlerde bir düzelme olmaması halinde tabibe tekrar başvurulması gerekiyor” hatırlatmasında bulundu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
