Uzmanlar ‘seçmen psikolojisinin’ uzun vakittir psikolojinin ilgi alanında olduğunu ve bireylerin siyasi tavırlarını şekillendiren ruhsal faktörlerin anlaşılmasına yardımcı olmayı amaçladığını söylüyor. Seçmen davranışlarının rasyonel ve ruhsal faktörlerin bir bileşimi ile oluştuğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, ‘taraftar, yandaş ve fanatik psikolojisi’ kavramlarına dikkat çekiyor. Seçimlerin hayatın sonu olmadığının da altını çizen Nurmedov, “Seçimler kıymetlidir ve yanlışsız kararlar almak için önemli bir fikir gerektirir. Lakin seçim sonuçlarının sanılanın tersine hayatın başka alanları üzerindeki tesiri de sonludur.” diyerek ekliyor: “Unutulmamalıdır ki, kararlarında sağduyulu davranan beşerler, toplum tarafından daha saygın ve emniyetli bulunur. Sağduyulu kararlar almak ve uygulamak, huzur ve güvenliğin korunması açısından son derece değerlidir.”
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, seçmen psikolojisini ve ruhsal yönelimlere nazaran seçmenlerin oy verme davranışları hakkında açıklamalarda bulundu.
Seçmen psikolojisi, kampanyalarının nasıl düzenleneceği konusunda ipuçları sağlar
‘Seçmen psikolojisinin’, seçmen davranışlarını inceleyen psikolojinin bir araştırma kısmı olduğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, “Genel olarak tanımlamak gerekirse seçmen psikolojisi, bireylerin siyasi tercihlerinin altındaki ruhsal nedenlerini ve bu tercihlerin nasıl oluştuğunu araştırır.” tabirlerini kullandı.
Seçmen psikolojisinin uzun vakittir psikolojinin ilgi alanında olduğunu ve bireylerin siyasi tavırlarını şekillendiren ruhsal faktörlerin anlaşılmasına yardımcı olmayı amaçladığını kaydeden Nurmedov, “Bu faktörler ortasında kişilik özellikleri, ideolojik eğilimler, toplumsal baskı, kampanya iletileri, başkan imajı ve olayların algılanması üzere ögeler yer alır. Seçmen psikolojisi, seçim kampanyalarının nasıl düzenleneceği konusunda çok kıymetli ipuçları sağlar. Tıpkı vakitte seçim sonuçlarını kestirim etmeye de yardımcı olabilir.” tabirlerini kullandı.
Seçmen davranışları ‘rasyonel değerlendirme’ ve ‘psikolojik etkenler’ altında incelenir
Seçmen davranışlarının kabaca iki başlık altında incelendiğini aktaran Nurmedov bu başlıkları ‘rasyonel değerlendirmeye bağlı’ ve ‘psikolojik etkenlere bağlı’ olarak açıkladı.
Seçmenlerin tercihlerinin birçok vakit rasyonel niyet sürecinden kaynaklandığının varsayıldığını kaydeden Nurmedov, “Rasyonel değerlendirmeye bağlı tercihleri etkileyen faktörler ortasında ekonomik durum, parti ideolojisi, adayın kişiliği, kampanya vaatleri ve medya tesiri yer alır.” dedi.
Psikolojik durum oy tercihlerinde rol oynar
Seçmen davranışının, yalnızca rasyonel fikir sürecine dayanmadığını hatırlatan Nurmedov, “Seçmenlerin ruhsal durumları, kıymetleri, tavırları ve hisleri da oy tercihlerinde rol oynar. Bu ruhsal etkenler küme kimliği, duygusal yansılar, birinci izlenimler, tavırlar ve ferdî tecrübeler halinde sıralanabilir. Sonuç prestijiyle seçmen davranışı rasyonel ve ruhsal faktörlerin bir bileşimi ile oluşur.” açıklamasında bulundu.
Taraftarlar kazanmak istedikleri için gerilimli yahut telaşlı olabilirler
‘Taraftar, yandaş ve fanatik psikolojisi’ kavramlarına da değinen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov ‘taraftar psikolojisi’ kavramını şöyle açıkladı:
“Taraftarlık temelinde bir sanatçı, spor kulübü, siyasi parti yahut ideolojinin destekçisi manasına gelir. Taraftarlık, taraf olduğu kümenin başarısına katkıda bulunmak ve onları desteklemek için sergilenen tavrı tabir eder. Bir taraftarın psikolojisi, ekibinin başarısına ait ağır duygusal yansılar içerir. Taraftarlar, kadrolarının kazanmasını istedikleri için gerilimli yahut telaşlı olabilirler ve kazandıklarında büyük bir coşku hissederler. Benzeri biçimde, kadrosu kaybettiğinde, hayal kırıklığına uğrayabilirler ve hatta keder yahut öfke üzere negatif hisler yaşayabilirler. Bununla birlikte taraftarlıkta genelde yıkıcı bir aşırılık yoktur.”
Yandaşlar kendi içinde eleştirir, karşı çıkar ve sorgular
‘Yandaş’ kavramının ‘taraftar’ kavramı ile benzeri manaya sahip olmakla birlikte, daha çok siyasi bağlamda kullanıldığını söz eden Nurmedov, “Bir yandaş, makul bir siyasi parti yahut önderin siyasetlerine sıkı sıkıya bağlıdır ve onları savunur. Yani, taraftar kavramı daha geniş bir kavram iken, yandaş kavramı siyasi bağlamda kullanılan daha dar bir tariftir. Yandaşlık psikolojisi, ekseriyetle, öteki insanların farklı bakış açılarına karşı kapalı bir tavır içerir. Bu durum, bazen yandaşların aldatıcı bilgilere inanmalarına ve gerçekleri göz arkası etmelerine neden olabilir. Bununla birlikte, yandaşlıkta körü körüne bağlanma, başkanlarını yahut ilişkin hissettikleri kümeleri putlaştırma ya da mutlak gerçek olarak algılama kelam konusu değildir. Yeri geldiğinde kendi içinde eleştirir, karşı çıkar ve sorgularlar.” formunda tanımladı.
Fanatikler yıkıcı davranışlar sergileyebilir
Fanatik psikolojisi tarifini da açıklayan Nurmedov, ‘fanatik’ teriminin ekseriyetle tutkulu bir biçimde bir fikir, spor grubu, önder yahut herhangi bir bahse bağlılık gösteren bireyler için kullanıldığını söyledi. Bireylerin fanatiği olduğu kişiyi münezzeh bir varlık olarak nitelendirdiklerini belirten Nurmedov, “Fanatik psikolojisi, çoklukla, bir kişinin belli bir inanç yahut ideolojiye çok derecede bağlı olmasından kaynaklanır ve bu bağlılık, kişinin kimliği yahut kendine ilişkin bir özellik olarak görülür. Fanatiği olduğu kişi yahut ideolojiyi eleştiremez. Öbürleri tarafından eleştirildiğinde ise muhalif görüşleri asla kabul etmezler ve körü körüne savunurlar. Yetersiz kaldığını hissettiklerinde ise çoka kaçabilirler. Yıkıcı davranışlar sergileyebilirler.” dedi.
Seçimler değerli fakat hayatın sonu değil
Seçimleri hayatın sonu üzere düşünmenin hakikat olmadığını vurgulayan Nurmedov, “Seçimler hayatımızın yalnızca bir kısmını oluşturur ve hayatımızın sonu değildir. Seçimler kıymetlidir ve hakikat kararlar almak için önemli bir niyet gerektirir. Lakin seçim sonuçlarının sanılanın tersine hayatın başka alanları üzerindeki tesiri de sonludur. Kaybetmek, yeni fırsatlar yaratmak için bir adım olabilir ve hayatımızın öteki alanlarında muvaffakiyete ulaşmamıza yardımcı olabilir. Özetle, seçimler değerlidir lakin hayatın sonu değildir.” formunda söz etti.
Sağduyulu beşerler daha saygın ve muteber bulunur
Sağduyunun değerine de değinen Nurmedov, “Sağduyu, insanların olaylara mantıklı, gerçekçi ve istikrarlı bir halde yaklaşmasına yardımcı olan ve insanları öbür canlılardan ayıran en kıymetli özelliklerden biridir. Sağduyu sahibi beşerler, hisleriyle hareket etmek yerine, bilgi ve mantıktan yola çıkarak, hakikat kararlar verme eğilimindedirler.” dedi.
Sağduyunun bize bilhassa seçim süreci üzere gerilimli yahut güç durumlarda, mantıklı ve itidalli bir halde karar vermeyi sağlayacağına dikkat çeken Nurmedov kelamlarını şöyle tamamladı:
“Unutulmamalıdır ki, kararlarında sağduyulu davranan beşerler, toplum tarafından daha saygın ve emniyetli bulunur. Toplumda, sağduyulu kararlar almak ve uygulamak, huzur ve güvenliğin korunması açısından son derece kıymetlidir. Bu nedenle, sağduyu kavramı, toplumsal ömrün sürdürülmesinde ve geliştirilmesinde kritik bir rol oynar.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
