Ruh sıhhatimizin da bağışıklık sistemimiz üzerinde tesiri olduğunu hatırlatan Uzm. Klinik Psikog, Uzm. Dyt. Merve Öz, ruhsal olarak berbat hissettiğimizde hastalıklara daha kolay yakalanabileceğimizi söyledi. Bu noktada ruhsal bağışıklığımızı güçlendirmenin genel sıhhatimize da fayda sağlayacağını belirten Öz, hususla ilgili değerli bilgiler ve teklifler verdi:
KENDİNİZE RUH HALİNİZLE İLGİLİ SORULAR SORUN
“Şu an ne hissediyorum? Neden bu türlü hissediyorum? Sorularını gün içinde birkaç sefer kendinize sorun” diyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, “Bilmiyorum” karşılığını, yanıt olarak kabul etmeyin. Düşünün ve birkaç karşılık bulmaya çalışın. Gerilim ve mutsuzluk hislerinizi takip ederek olumsuz hislerinize sebep olan fikirlerinizi tespit etmeye çalışın. Tespit ettikten sonra tahlilleri aramaya başlayın. Kendinize en az 5 tane tahlil önerisi sunun ve bir yerden uygulamaya başlayın. Kurtarıcı aramaktan vazgeçin. Etrafınızda tutunacak kol arıyor olsanız da ağacın kendiniz olduğunu unutmayın.”
KENDİNİZLE GÜZEL GEÇİNİN
Çoğumuz iltifat etme ve takdir etme konusunda diğerlerine ne kadar cömert davransak da, kendimize o kadar cömert davranmadığımızı söyleyen Öz, “Kendinize makûs davranmayı bir kenara bırakın ve kendinize hoş sözcükler söyleyin. Kusur yaptığınızda kendinize kızmak yerine kendinizle dalga geçin, olaylara gülün. Zayıf taraflarınızı ve güçlü taraflarınızı tespit edin. Zayıf taraflarınızı bilmeniz, zayıf taraflarınızın üzerine gitmeniz konusunda size avantaj sağlarken güçlü taraflarınızı bilmeniz de meselelerin tahlilinde kolaylık sağlayacaktır.” diye konuştu.
HEDEFLERİNİZİ BELİRLEYİN
Bir gaye doğrultusunda hareket etmenin insanların hayattan zevk almasını kolaylaştıracağının altını çizen Öz, kelamlarına şöyle devam etti: “Hedef belirlemenin performans ve iş tatmini üzerindeki tesirlerini incelemek için yapılan bir çalışmada, amaç belirlemenin performans ve memnuniyeti artırmada tesirli olduğu saptanmıştır. Bunun için maksatlarınız olsun, gelecek planları yapın. Unutmayın hayaller gerçeklerin provasıdır.”
Çözümünde zorlanılan mevzuları da rafa kaldırmak yerine meselelerin üzerine gidilmesi gerektiğini söyleyen Öz, “Bazı durumlar, birtakım olaylar can yakıcıdır. Lakin meseleleri rafa kaldırmanın size yararı olmayacak hatta ziyanı olacaktır. Sıkıntıları çözmek istiyorsanız ne kadar canınız yanarsa yansın sıkıntıların üzerine gitmelisiniz. Göreceksiniz ki, tıpkı sorun bir müddet sonra sizi daha az üzecek, sizi daha az yoracaktır” diye konuştu.
KENDİNİZE VAKİT AYIRIN
“Mutlu olabilmek için sizi nelerin keyifli ettiğini bilmelisiniz” diyen Öz, kelamlarına şöyle devam etti: “Hobileriniz neler? Sizi ne memnun eder? Bu soruların yanıtlarını biliyor musunuz? Kendinizi ne kadar tanıyorsunuz? Bu soruların yanıtlarını bulabilmek ve kendinizle baş başa kalabilmek için toplumsal medyadan, televizyondan, insanlardan uzakta; kendinize günlük en az 20 dakika vakit ayırın.”
HAYIR DEMEYİ ÖĞRENİN
“Başkalarını kırmaktan korktuğunuz için kendinizi kırmak değerine daima “evet” diyorsanız sizin için en kolay yerden hayır demeye başlayın” diyen Öz, birçoğumuzun yapmakta zorlanabildiği hayır diyememe sorunu ile ilgili şunları anlattı: “-Evet- olumlu ve inanç verici bir karşılıktır ve birçok insan evet karşılığını vermekten yahut almaktan memnundur. Lakin gereğinden fazla “evet”, fazla iş yüküne neden olabilir. “Evet” karşılığı lakin muahede şartları, kişinin ferdî ve mesleksel sonlarına uyduğunda verilmelidir. Vaktinizin ne kadar pahalı olduğunun farkına varın. Kendinize “hayır” diyebilme pratiği yapın. Mümkün olduğu kadar sık “hayır” demek, bu mevzuda daha uygun olmanın ve kelimeyi söylerken daha rahat olmanın mükemmel bir yoludur. Herkesin işinde, ebeveynlikte, toplumsal sorumluluklarda ve aile dinamiklerinde çeşitli rolleri var. Bu roller, hudutları belirleme yeteneklerimizi zorlayabilir. “Hayır” demeyi öğrenmek, hudut oluşturmak için bir araçtır.
“Bu kulağa şahane geliyor lakin korkarım meşgulüm” “Çok isterdim lakin korkarım vaktim yok”, “Bu benim programıma uymuyor”, “Bu sefer yardımcı olamayacağım.- üzere cümlelerle kibarca hayır diyebileceğinizi unutmayın.”
SOSYAL MEDYADA GEÇİRDİĞİNİZ SÜREYİ SINIRLAYIN
“Sosyal medya aracılığıyla daima diğerlerinin hayatlarına maruz kalmak ve oburlarının en güzel anlarına şahit olmak, öbürleri ile kendimiz ortasında kıyaslama yapmamıza neden olduğu için bizi ruhsal manada makus etkileyebilir” diyen Merve Öz, genç yetişkinlerin fazla instagram kullanımının ruhsal problemlere neden olup olmadığını araştıran bir çalışmada genç yetişkinlerin çok instagram kullanımının anksiyete ve depresyona neden olabileceği görülmüştür. Ayrıyeten 17-25 yaş aralığında 100 bireyin anket tekniği ile katıldığı bir çalışmada toplumsal medya ve anksiyete ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmanın sonucu olarak toplumsal medya kullanımı ile anksiyete ortasında bir irtibat bulunmuş olup toplumsal medya bağımlılığının ruh sıhhati üzerindeki değerli tesiri saptanmıştır. Bu nedenle toplumsal medyada herkesin, en âlâ anlarını paylaştığı unutulmamalı ve toplumsal medyada geçirilen mühlet olabildiğince minimuma indirilmelidir.” diye konuştu.
DOĞADA VAKİT GEÇİRMEYE ÇALIŞIN
Ruhsal bağışıklığı güçlü tutmak için tabiatta vakit geçirmenin fayda sağlayacağını belirten Merve Öz, “Temiz hava, daha sakin düşünmeye katkı sağlayarak rahatlatıcı tesir yaratabilir. Çiçeklerle, bahçe işleri ile ilgilenmekte ruhsal sıhhati takviyeler. Belgrat’ta 30 psikiyatri hastasıyla yapılan çalışmada bahçe işleri ile uğraşmanın; iştirakçilerde var olan gerilim, depresyon, anksiyete semptomlarını azaltıp ruhsal sıhhati güzelleştirdiği görülmüştür” diye konuştu.
MÜMKÜNSE EVCİL HAYVAN SAHİPLENİN
Washington Üniversitesinde yapılan bir çalışmada evcil hayvanlarla birlikte yaşayan insanların yüksek benlik hürmetine, olumlu ruh haline, yüksek hayat doyumuna ve düşük düzeyde yalnızlık hissine sahip olduklarının saptandığını anlatan Merve Öz, kelamlarına şöyle devam etti: “Evcil bir hayvan ile geçirilen vakit ruhsal sıhhate katkı sağlayabilir. Evcil hayvanları okşamak, evcil hayvanın yanına oturmak ya da onunla oynamak; ruh sıhhatini destekleyip rahatlamaya yardımcı olurken oksitosin hormonu salgılamayı da sağlıyor. Oksitosin hormonu, gerilim ve anksiyeteyi azaltmaya yardımcı oluyor.”
SPOR YAPIN, GÜZEL UYUYUN
İngiltere de 1252 kişi ile yapılan bir çalışmanın tabiatta yapılan antrenmanın hem özgüveni hem de ruh halini geliştirdiğinin ortaya konduğunu anlatan Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi’nden Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, “Fiziksel aktivite, fizikî sıhhati güzelleştirmenin yanı sıra ruhsal açıdan da kıymet arz etmektedir. Yapılan birçok çalışma, fizikî aktivitenin; ruhsal hastalıkların semptomlarında düzgünleştirici, düzenleyici tesirinin olduğunu göstermiştir” diye konuştu.” Sistemsiz ve yetersiz uykunun da ruhsal bağışıklığın düşmesine neden olduğunu hatırlatan Öz, şu bilgileri verdi: “20 yaşında ve 80 yaşındaki iştirakçilerin karşılaştırılarak, yetersiz uykunun ruh hali üzerindeki tesiri araştırılmıştır. Her iki kümede da yetersiz uyku, ruh hali ve performansta bozulmalara yol açmış olup yetersiz uykunun; gençleri, yaşlılardan daha çok etkilediği saptanmıştır. Kaliteli uyku bağışıklık sistemi üzere ruhsal bağışıklık için de olmazsa olmazların başında geliyor.”
Merve Öz, meselelerle baş etmekte zorlanıldığında ya da durumun daha berbata gittiği üzere bir pay kapıldığınızda kesinlikle bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizdi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
