Nörogörüntüleme teknolojilerinin öncüsü kabul edilen California Üniversitesi Radyoloji ve Psikiyatri Profesörü Monte Buchsbaum: “İnanıyorum ki ilaçlardan ilham alan EEG metodu beyindeki yanlışsız noktaları bularak, uygun farmakolojik terapiyle hastaları eşleştirmemizi sağlayacak.” dedi. Kanada Saint Vincent Üniversitesinden Prof. Dr. Derek Fisher ise, “Beyin haritalama ile beynin hangi ilaçla nasıl göründüğünü ya da ilacın kimi durumları nasıl bilakis çevirdiğini görebiliyoruz. Bu da hangi ilaca ya da ilaçlara başlamanın daha tesirli olacağına dair bir ipucu oluyor.” açıklamasını yaptı.
QEEG olarak isimlendirilen Topoğrafik Beyin Haritalama metoduyla saçlı deriden alınan beyin elektriksel aktivite kaydı tahlil ediliyor ve beynin çalışması hakkında dolaylı bilgi sağlanıyor. Öte yandan Elektroensefalografi (EEG) ile de beyindeki elektriksel aktivite kaydediliyor. Pekala tüm bunların psikiyatrideki rolü ne?
Konu, Üsküdar Üniversitesi NP Sıhhat Yerleşkesinde gerçekleştirilen 6. Temel Klinik ve Çok Modelli Görüntüleme (Basic Clinical and Multimodal Imaging, BaCI) Konferansında gündeme geldi, programa katılan ve fahri doktora cübbesini Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın giydirdiği nörogörüntüleme teknolojilerinin öncüsü kabul edilen California Üniversitesi Radyoloji ve Psikiyatri Profesörü Monte Buchsbaum, şahsileştirilmiş tıbbın ehemmiyetini vurguladı.
“Kişiselleştirilmiş tıp sıhhat kesiminin en değerli alanı olacak”
Prof. Dr. Buchsbaum, şu anki teknoloji ve yeni ilaçlarla şizofreninin tedavi edilebildiğini lakin hala istenilen düzeyde olmadığını söz ederek, şu bilgileri verdi:
“Kişiselleştirilmiş tıp ruh sıhhati için altın standarttır. Gelecekte, şahsileştirilmiş tıp, genetik kodu okuma ve bunu tedaviyle eşleştirme sıhhat bölümünde gelişen en kıymetli alanlar olacak. Uzayan insan ömrü, bize başarılı yaşlılık yılları veriyor. Her insanın genetik kodunu okuyup ve her genetik iletinin fizyolojisine bakıp, uygun ilaçları reçete edebiliriz. Biz, psikiyatristlerin yalnızca kestirimi bir ilaç vermesini istemiyoruz, spesifik olarak hedeflenmiş bir ilaç yazmak istiyoruz. Bu yüzden EEG üzere bilimsel ölçme teknikleri kullanılmalıdır.”
“Şizofreni ve depresyondaki bir hastanın farklılıklarını anlamak çok önemli”
Bilimsel ölçme tekniği olarak EEG kullanımının ehemmiyetinin altını çizen Prof. Dr. Buchsbaum, “İnsanlar birbirinden farklı. Hangi hastaya hangi ilacın verileceğini belirlemek çok değerli. Psikiyatride rastgele bir formda yanlışa yer yok. Bu yüzden EEG üzere bilimsel ölçme teknikleri kullanılmalı. Şizofreni ve depresyondaki bir hastanın farklılıklarını anlamak bizim için çok değerli. İnanıyorum ki ilaçlardan ilham alan EEG metodu beyindeki hakikat noktaları bularak uygun farmakolojik terapiyle hastaları eşleştirmemizi sağlayacak.” diye konuştu.
“EEG sonuçları hakikat ilaç seçimine yardımcı oluyor”
Gelecekte, ferdi tedavi planlarını oluştururken birinci evvel EEG’den veri alınacağını ve EEG sayesinde sağlıklı bireylerden nasıl farklılık olduğu ve nerede değiştiğinin görüleceğini de tabir eden Prof. Dr. Buchsbaum, şunları söyledi:
“Bu bize beyinde bir nokta söyleyecek. Büyük ihtimalle ön lobda yahut öbür beklenen noktalarda. Sonra kütüphanemize, fotoğraflarımıza bakacağız. EEG’nin bizim kütüphanemizdeki fotoğraflardan ve verilerden nasıl başka ilaçlardan değişik bir sonuç verdiğine bakacağız. Sonra EEG’deki sonuçlara bakarak spesifik olarak hangi ilacın hangi noktayı etkilediğine karar verebileceğiz. Bu, bizim gerçek ilacı seçmemizi sağlayacak.”
“EEG tekniğini tam potansiyeliyle kullanmak çok önemli”
EEG’de ilaçların psikiyatrik ve öteki nörolojik hastalıklara düzgün geldiğine dair çok açık deliller bulunduğunu tabir eden Prof. Dr. Buchsbaum, EEG tekniğini tam potansiyeliyle kullanmanın bu yüzden çok değerli olduğunu kaydetti.
Üsküdar Üniversitesinin küresel bilgi paylaşımı konusunda önder üniversitelerden biri olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Buchsbaum, “Global irtibat sayesinde bilim süratle ilerliyor. Evvelce bu çalışmaları tüm dünya genelinde karşılaştırmak çok zordu. Ancak artık bir bilgi havuzu oluşturabiliyoruz ve buna tüm dünyanın ulaşmasını sağlayabiliyoruz. Küresel konferanslar sayesinde araştırma tekniklerimizi paylaşabiliyoruz. Üsküdar Üniversitesinin bu alandaki eforu heyecan verici.” dedi.
Beyindeki değişiklikleri tanımlamak için görüntüleme teknolojileri önemli
Konferansın iştirakçilerinden Kanada Saint Vincent Üniversitesinden bilişsel ve klinik sinirbilim alanındaki çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Derek Fisher da şizofreni ve psikoz bağlamında beynin nasıl değiştiği konusundaki incelemeleri hakkında bilgi verdi.
Yeni nörogörüntüleme teknolojileriyle yapabilecek pek çok şeyin var olduğunu söz eden Prof. Dr. Fisher, gelecekte hasta kümelerini sınıflandırmak için teknolojileri kullanmanın çok kıymetli olacağını anlatarak, şöyle devam etti:
“Şu an verdiğimiz tedaviler bir cins kestirim çalışması ya da geçmişte işe yarayan yollar. Fakat şahsa özel değil. Bu yüzden muhakkak tedavilere daha düzgün yahut daha makûs cevap verebilecek bireylerin beynindeki belli değişiklikleri tanımlamak için görüntüleme teknolojilerinden azami derecede faydalanmak olacak. Böylelikle hasta bireylerin sahiden tesirli bir erken tedavi almasına kadar geçen mühlet kısalacak.’’
Kişiye özel tedavi planı oluşturmanın önemi
Nörogörüntüleme teknolojilerinin gelişiminin şahsa özel tedavi planı oluşturmak için değerli olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Fisher, şunları kaydetti:
“QEEG’nin (beyin haritalama) gösterdiği mükemmel çalışmalar olduğunu, bu yüzden örneğin birtakım ilaçların muhakkak anahtar EEG kalıpları ürettiğini biliyoruz. Beynin hangi ilaçla nasıl göründüğünü ya da ilacın birtakım durumları nasıl aksine çevirdiğini görebiliyoruz. Bu da hangi ilaca ya da ilaçlara başlamanın daha tesirli olacağına dair bir ipucu oluyor.”
Prof. Dr. Fisher, hastalar için en tesirli tedaviyi bulmanın ve onları bu tedaviyle daha erken buluşturmanın kıymetine de işaret ederek, bu durumun, hastaların ömür kalitelerini olumlu tarafta etkileyeceğini de söyledi.
12 farklı ülkeden 60 milletlerarası araştırmacı katılmıştı
3-7 Eylül 2023 tarihleri ortasında Üsküdar Üniversitesi NP Sıhhat Yerleşkesinde gerçekleştirilen konferansta 12 farklı ülkeden 60 milletlerarası araştırmacı, nörobilim, genetik, tıp alanlarındaki son gelişmeleri ele almıştı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
