İstinye Üniversitesi’nin (İSÜ) düzenlediği ‘5 Gün 5 Dal Bayan İş Gücü Varlığı Çalıştayı’ 4-8 Mart tarihleri ortasında İSÜ Vadi yerleşkesinde gerçekleştirildi. Dokuma, otomotiv, güç, medya ve ilaç kimya kesimlerinde çalışan başkan bayanlar iş tecrübelerini öğrencilerle paylaştı. Otomotiv dalının yüzde 2 bayan istihdam oranı ile epey zayıf bir durumda bulunduğu belirtilen çalıştayda, 2030’a kadar otomotiv dalında çalışan bayan oranının yüzde 30’a ulaşması beklendiği tabir edildi.
Birleşmiş Milletler tarafından belirlenmiş sürdürülebilir kalkınma gayelerinden biri olan “5. Gaye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” alanına katkı sunmak gayesiyle düzenlenen ve bayanların iş gücündeki varlığının konuşulduğu “5 Gün 5 Kesim Bayan İş Gücü Varlığı Çalıştayı” 4-8 Mart tarihleri ortasında İstinye Üniversitesi (İSÜ) Vadi yerleşkesinde gerçekleştirildi. ISUSEM-EPAM iş birliği, ISUGender ISUMED -ISUKök; Teşebbüsçü Mühendisler Kulübü, Quantum Dynamic Club, Sanayi Mühendisliği Kulübü, Güç ve Mühendislik Kulübü, Networking Kulübü ve ISUPA katkılarıyla gerçekleştirilen, sektörel çalıştay serisi olarak planlanan aktiflikte her gün bir bölüm ele alındı. Dokumacılık, otomotiv, güç, medya, ilaç kimya bölümlerinden uzman bayan konuşmacılar öğrencilerle buluştu. Konuşmacılar ortasında yer alan İktisat ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (EPAM) Müdürü Doç. Dr. Ayfer Ustabaş, Subaru Pazarlama Müdürü Selin Şahiniz ile Doğuş Otomotiv Kurumsal İrtibat, Marka ve Sürdürülebilirlik Müdürü Ebru Kantoğlu otomotiv kesimi ve bu daldaki bayan istihdamıyla ilgili bilgiler verdi.
Kadın istihdamında en başarılı dallar eğitim ve bankacılık
Otomotiv kesiminde bayan istihdam oranının yalnızca yüzde 2 olduğunu ve bayan başkan eksikliğinin değerli bir sorun olduğunu belirten İktisat ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (EPAM) Müdürü Doç. Dr. Ayfer Ustabaş, şunları söyledi:
“2023 sonu prestijiyle, sanayi bölümü Türkiye’de gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 22’sini, istihdamın yüzde 20’sini oluşturuyor. Çalışan bayanların yüzde 17’si sanayi bölümünde çalışmayı seçmiş durumda ve sanayi kesimindeki toplam iş gücünün yüzde 23’ünü oluşturmakta. Son 30 yıllık periyotta Türkiye’de bayan iş gücünün tarım dalından sanayi ve hizmet kesimlerine çok kıymetli oranda geçiş yaptığı görülmektedir. Sanayi dalında yönetici pozisyondaki bayan oranı 2012’de yüzde 10.2 iken 2022’de yalnızca yüzde 15’i çıkmıştır. Bayan istihdamında en başarılı bölümler eğitim ve bankacılıktır. Deloitte’un yaptığı araştırmanın sonuçlarına nazaran, otomotiv kesimi bayan istihdamında yüzde 2 ile epey zayıf bir konumda bulunmakta ve bayan önder eksikliği kıymetli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) bayanların ekonomik iştiraki ve fırsatlar başlığı altında ülkeleri değerlendirdiği 2023 raporuna nazaran; Türkiye 144 ülke ortasında 129. sırada yer almaktadır. Bayanların erkeklerden daha az yarar elde etmesi, cam tavan ve cinsiyet ayrımcılığı üzere tavırların devam etmesi halinde ise bu farkın daha da artması beklenmektedir. Cinsiyetler ortası fiyat farkı Türkiye’de bayanların aleyhine yüzde 15.6 oranındadır.”
“Kadınlar otomotiv dünyasının geleceği için elzem bir güç”
Kadınların otomotiv dünyasının geleceği için elzem bir güç olduğunu söz eden Subaru Pazarlama Müdürü Selin Şahiniz, şöyle konuştu:
“Kadın istihdamını hem genel manada hem de otomotiv sanayi özelinde artırmak güçlü lakin kesinlikle başarılması gereken bir sorumluluk. Bu sorumluluk yalnızca Türkiye için değer arz etmiyor, ayrıyeten Avrupa ve Amerika’da da önemsenen ve otomotiv dünyasında ‘yetenek krizinin’ tahlil yolu olarak da görülen bir bahis. Üretimde ve perakende tarafında yetenek krizinin bayan çalışanların istihdamıyla çözülebilmesi mümkün. Bayanların iş gücüne iştirak oranının artması Türkiye’nin toplumsal ve ekonomik manada gelişimi, bayanların toplumdaki statülerinin güzelleşmesi ve otomotiv endüstrinin geleceğe güçlenerek yürümesi için hayati bir değere sahip. Otomotiv sanayindeki beyaz yakalılar içinde bayan çalışanlar yüzde 25.2 ile çok değerli bir oran yakalamış durumda. Fakat yönetici sayıları açısından yüzde 18 oranında kalındığı görülüyor. Otomotivde çalışan bayanların yüzde 57’si otomotiv dünyasında olmaktan şad olduklarını söz etseler de bayan başkan eksikliği değerli bir husus olarak karşımıza çıkıyor. Çalışma hayatındaki bayanlara birkaç teklif verecek olursam şunları söyleyebilirim:
Cinsiyet eşitliği kültürüne sahip bir şirket seçin. Zihinsel sıhhatinizin da desteklenmesini talep edin ve ayrımcılıkla uğraş konusunda kararlı olun. Bayanlara has mevzular hakkında konuşmaktan utanmayın ve bu bahsin ciddiye alınması için çaba edin. Esnek çalışmayı talep edin ve bunu destekleyen bir kültürün oluşmasına katkıda bulunun. Dışlayıcı davranışlara dikkat çekin ve dikkate alınmasını sağlayın.”
“2030’a kadar otomotiv bölümünde çalışan bayan oranının yüzde 30’a ulaşması bekleniyor”
Doğuş Otomotiv Kurumsal İrtibat, Marka ve Sürdürülebilirlik Müdürü Ebru Kantoğlu, yaptığı konuşmada otomotiv bölümünde bayan çalışan sayısını arttırmak için tekliflerde bulunarak şu tabirlere yer verdi:
“Harvard Business Review’nün yaptığı bir araştırmaya nazaran, dünyada satın alma kararlarının yüzde 80’inde yani yaklaşık 20 trilyon dolarlık bir ticarette bayanların aktif rol oynamasına karşın, kesimin sadece yüzde 33’ü bayanlardan oluşuyor. 2022 OSD Sürdürülebilirlik Raporuna nazaran, bayan çalışan oranı yüzde 12.5, bayan yönetici oranı yüzde 16.2. Gelecekte dalda bayan istihdam oranlarına baktığımızda ise 2030 yılına kadar otomotiv bölümünde çalışan bayanların oranının yüzde 30’a ulaşması bekleniyor. Daha fazla liderlik konumu, teknik uzmanlık alanlarında artan iştirak, girişimcilikte artış da beklenenler ortasında. Otomotiv kesimi için tahlil ve teklifler noktasında şunları sıralayabiliriz:
Otomotiv kesiminde bayanların daha fazla bilinçlenmesi ve eğitilmesi gerekiyor. Şirketler, toplum ve kuruluşlar, bayanları daldaki meslek fırsatları hakkında bilgilendirmeli ve farkındalık yaratmalı. UN Women Türkiye üzere oluşumlarla irtibata geçip bayanların bölümdeki varlığının ehemmiyetini ve engellenemeyeceğini anlatan şirket içinde ve bölümde çeşitli seminerler de gerçekleştirilebilir. Daha esnek çalışma şartlarının ve rahat çalışma yerlerinin yaratılması, bayanların iş hayatına iştirakini arttırabilir. Gerekli kurum ve kuruluşlarla iş birliğine geçerek otomotiv kesimindeki büyükten küçüğe tüm şirketlerde bilhassa erkeklerin egemenlikte olduğu departmanlarda zarurî bir bayan çalışan kontenjanı açılabilir. İşe alım süreçlerinde çeşitliliği vurgulamak ve adil bir seçim oluşturmak, bayanların dala daha fazla katılmasını sağlayabilir. Okullarda ve üniversitelerde bayanları otomotiv kesimine çekmek için bilinçlendirme kampanyaları düzenlenebilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
