KOLON KANSERİNE YAKALANMA RİSKİNİ ARTIRAN 8 FAKTÖR
Kolon kanseri dünya çapında kansere bağlı ölümlerin ikinci önde gelen nedenidir. 2020 yılında yapılan bir araştırmada dünya çapında 1,9 milyondan fazla yeni kolorektal kanser olayının tespit edildiği ve kolorektal kanser nedeniyle 930.000’den fazla hayat kaybının meydana geldiği kestirim edilmektedir. Kolon kanseri belirti vermeyen ve yavaş ilerleyen bir kanser çeşididir. Bilhassa 50 yaş ve üzerindeki şahıslar bu hastalığın tehdidi altındadır. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Kısım Lideri Prof. Dr. Alihan Gürkan, kolon kanseri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Belirtiler kanserin yerleşim yerine nazaran değişiyor
Kolon kanseri sıklıkla 60-70 yaş ortasında görülür. Ailesinde erken yaşta kolon kanseri olmayanların, 50 yaş altında bu hastalığa yakalanma ihtimali azdır. Belirtiler, kanserin yerleşim yerine nazaran değişebilir. Örneğin; makatın çıkışına çok yakınsa kişinin eline karnabahar üzere bir et modülü gelebilir, kanama yapabilir, ishal ve vakit zaman kabızlık durumu ortaya çıkabilir. Büyük abdest formsuz çıkmaya başlar, karında şişkinlik artar, bu hasta tarafından hazımsızlık olarak algılanabilir. Büyük abdestte sümüksü yapılar olabilir yahut hastalığın ileri devirlerinde gaz çıkaramama, şişkinlik ve beraberinde karın ağrısında artma, hatta kusma olabilir.
Kolon kanserinde risk faktörleri aşağıdaki üzeredir;
- Kolonda bağırsak iç kısmında bulunan ve “polip” denilen et kesimlerinin varlığı riski artırır.
- Kişiye daha evvelce kolon kanseri teşhisi konmuş ve tedavi görmüş olsa da risk devam etmektedir.
- Yumurtalık, rahim ve göğüs kanserli hastalar da kolon kanseri açısından risk altındadır.
- Sigara kolon kanserine yakalanma riskini artırır.
- Beslenme alışkanlıkları kolon kanseri üzerinde değerli bir tesire sahiptir. Kırmızı etten varlıklı fakat meyve ve zerzevattan yoksul yemek yeme alışkanlıkları kolon kanserine yakalanma riskini artırır.
- Düşük selenyum seviyesi, iltihabi bağırsak hastalıkları, birtakım virüs çeşitleri, sanayileşmiş ülkeler üzere çevresel faktörler (fast food, işlenmiş besinler), ağır alkol tüketimi kolon kanserine yakalanma ihtimalini artırır.
- B6 vitamini eksikliği kanser riskini artırabilir.
- Sedanter hayat biçimi kansere yakalanma riskini artırır.
45 yaşından sonra kolonoskopi şart!
Büyük abdestte bâtın kan taraması olumlu çıkanlarda ve 45 yaş üzerindeki herkeste kolonoskopi rutin olarak yapılmalı ve 5 yılda bir tekrarlanmalıdır. Aile öyküsü olanlar ise kesinlikle bir doktora başvurmalıdır. Kolonoskopide alınan poliplerin üzerinde, kanser erken evrede yakalandığında ameliyat gerekmeyebilir, bu hastalar yakın takibe alınır. Kanser ileri evredeyse ameliyat yapılır. Ameliyat açık yahut laparoskopik denilen kapalı süreçle yapılabilir.
Erken evrede yakalanan kolon kanseri 5 kat uzun yaşar
Cerrahi sonrasında hastanın durumu ve tabip kararına nazaran, ilaç ya da ışın tedavisi tedaviye eklenebilir. Erken evre yakalanmış bir kolon kanseri hastası, geç evre yakalanana nazaran 5 kat daha uzun yaşar. Birinci 2 yıl 3 ayda bir, sonraki 5 yıl 6 ayda bir hekim denetiminde olmak çok değerlidir. Kolon kanseri, erken teşhis ile önlenebilir bir hastalıktır ve erken teşhiste sonuçlar, öbür kanserlere nazaran epeyce başarılıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
