Sonbahar ve kış mevsiminde doktorlara en sık müracaat nedenleri ortasında yer alan ‘öksürük’ bazen haftalarca dinmeyebiliyor. Akciğerleri rahatsız eden yabancı unsur ile mukusu dışarıya atmanın temel usulü olan öksürük yetişkinlerde sekiz haftadan uzun müddet devam ettiğinde ‘kronik öksürük’ olarak isimlendiriliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, dinmeyen öksürük yakınmasında kesinlikle tabibe başvurmak gerektiğine dikkat çekerek, “Öksürük ekseriyetle üst teneffüs yolu enfeksiyonları ve sigara kullanımından kaynaklansa da değerli hastalıklara da işaret edebiliyor. Bu nedenle sekiz haftadan uzun süren öksürüğün ‘griptendir’ yahut ‘sigara öksürüğüdür’ diyerek hafife alınmaması gerekiyor. Çünkü öksürüğü önemsememek önemli hastalıkların teşhis ve tedavisini geciktirebiliyor” diyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süfa Alzafer, kronik öksürüğe yol açan etkenleri anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu!
Sigara
Kronik öksürüğün nedenlerinin başında sigara içmek ve dumanına maruz kalmak geliyor. O denli ki sigara içen şahıslarda kronik öksürük görülme oranı hiç sigara kullanmayan yahut sigarayı bırakmış şahıslardan 3 kat daha fazla. Sigaranın kronik öksürüğe yol açmasının sebebi ise teneffüs yollarını tahriş etme özelliğine sahip olması. Ancak öksürük birebir vakitte akciğer kanseri ve kronik obstrüktif akciğer hastalıkları üzere önemli sıhhat problemlerinden da kaynaklanabiliyor. Sigara kullanan şahısların öksürüğün sigara nedeniyle oluştuğunu düşünmeleri altta yatan değerli hastalıkların teşhisinde gecikmeye yol açabiliyor.
Astım
Astım kronik öksürük yakınmalarının birinci nedenleri ortasında yer alıyor. Yapılan çalışmalara nazaran; astım her 100 hastadan 57’sinde tek başına öksürük belirtisiyle başlıyor. Ekseriyetle gece uykudan uyandırıyor yahut sabaha yanlışsız gelişiyor. Beraberinde nefes darlığı ve hışıltılı teneffüs üzere yakınmalar da görülebiliyor.
Gastroösofageal reflü
Gastroösofageal reflü, yemek borusu ile mide ortasındaki bölgede oluşan gevşeklik nedeniyle mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması olarak tanımlanıyor. Buna bağlı olarak hem ses tellerinde asit muhteviyatlı içeriğin tahrişe yola açması hem de besin kırıntılarının istemsiz olarak akciğerlere kaçması sonucu kronik öksürük oluşuyor.
Sinüzit
Sinüzit hastalığında oluşan geniz akıntısı da sıklıkla kronik öksürüğe neden olabiliyor. Çünkü, geniz akıntısının içinde yer alan birtakım iltihabi hususlar boğazı tahriş ederek öksürüğü tetikleyebiliyor. Geniz akıntısından kaynaklanan kronik öksürük çoklukla geceleri yatınca artıyor. Dr. Süha Alzafer, genizde oluşan akıntı geçmeden öksürükle baş etmenin birçok vakit mümkün olmadığına işaret ederek, “Dolayısıyla geniz akıntısı nedeniyle gelişen kronik öksürükte ilaçları uzun mühlet kullanmak gerekebiliyor” diyor.
Bronşektazi
Kronik öksürük, geçirilmiş zatürre enfeksiyonları sonrasında bronşların genişlemesi ve deforme olmasıyla karakterize bir hastalık olan bronşektazinin habercisi olabiliyor. Dr. Süha Alzafer, bu hastalıkta kronik öksürüğün yanı sıra daima ve bol ölçüde balgam çıkarma sıkıntısının da yaşandığını belirterek, “Ayrıca vakit zaman hayatı tehdit edici boyutlarda kanlı balgam görülebiliyor. Bu tabloya bilhassa enfeksiyon eklendiğinde öksürük yakınması artıyor” diyor.
Bronşit
Bronşit, akut ve kronik bronşit olmak üzere iki kümeye ayrılıyor. Kronik öksürük daha çok kronik bronşit sebebiyle gelişiyor ve sıklıkla sigara içenlerde görülüyor. Bilhassa sonbahar ve kış mevsiminde en az üç ay boyunca devam eden öksürük ile balgam yakınmaları kronik bronşit habercisi olabiliyor. Akut bronşitte ise öksürük çoğunlukla günler içinde geçiyor ve kronik öksürüğe yol açmıyor.
Covid-19
Sonbahar ve kış aylarında yaygın görülen nezle, grip ve Covid-19 üzere üst teneffüs yolu enfeksiyonları geçtikten sonra öksürük haftalarca sürebiliyor. Yerde alerjik bir bünye varsa öksürüğün uzama mümkünlüğü yükseliyor.
Tüberküloz
Kronik öksürük, en çok akciğeri etkileyen tüberkülozun da belirtisi olabiliyor. Tüberküloz hastalığının yol açtığı kronik öksürüğe kanlı balgam, kilo kaybı, iştahsızlık ve gece terlemesi eşlik edebiliyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, tüberküloza bağlı kronik öksürüğü olan hastalarda teşhisin bir an evvel konulması gerektiğini belirterek, “Böylece hem hastalığın bedene yayılma hem de toplumdaki öbür şahıslara bulaşma riski azalıyor” diyor.
Kanser
Üst teneffüs yolu ve akciğer kanserleri de kronik öksürüğe yol açan kıymetli hastalıklar ortasında yer alıyor. Bilhassa 40 yaşın üzerinde olan ve sigara içen hastaların nedeni bilinmeyen ve giderek artan öksürüklerde kesinlikle tabibe başvurmaları gerekiyor. Uzamış öksürüğe kanlı balgam, göğüs yahut sırt ağrısı, iştahsızlık ve zayıflama üzere belirtiler de eşlik edebiliyor.
İnterstisyel akciğer hastalığı
Yeni tıp terminolojisinde ‘diffuz parankimal’ akciğer hastalığı olarak da tanımlanan bu geniş hastalıklar kümesinde akciğerler adeta ciltteki yaranın güzelleşirken kabuk bağlaması üzere bağ dokusu oluşumuyla sertleşiyorlar. Bedende gereğince oksijen ve karbondioksit değişimi olmayınca hastalarda kronik öksürük ve hareketle artan nefes darlığı gelişebiliyor.
Kalp yetmezliği
Kalp yetmezliği de başlı başına kronik öksürük nedeni olabiliyor. Bu hastalıkta, kalbin bedenimizin ihtiyacını sağlayacak kadar kanı pompalayamaması nedeniyle akciğerlerde kan toplanıyor. Bedenimiz da akciğerde biriken bu kanı öksürükle atmaya çalışıyor. Bilhassa geceleri yattıktan sonra gelişen, ayağa kalkınca yahut oturunca hafifleyen, bazen beraberinde hırıltılı teneffüs ve pembe renkli balgamın da eşlik ettiği kronik öksürük kalp yetmezliğine işaret edebiliyor.
Buşon
Kulaklarda öksürük refleksinin uyarıldığı alanlar olduğu için buşon, yani kulak kiri de bazen kronik öksürüğe yol açabiliyor. Kulak kirinin temizlenmesi sonrasında öksürük ekseriyetle geçiyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
