“Yaşam Kalitesi Modülü” isimli özel bahisli çalışma 2022 yılında Gelir ve Hayat Şartları Araştırması ile birlikte modül olarak uygulanmıştır. Avrupa Birliği ülkeleri ile tıpkı periyotta uygulanan modülün maksadı, hanelerdeki 15 yaş ve üstündeki tüm fertlerin toplumsal mevzulardaki memnuniyet seviyesi ile toplumsal faaliyetlere iştirak durumlarını tespit etmektir.
Son yıllarda yoksulluğun yanı sıra toplumsal dışlanma kavramının da kıymetli hale gelmesiyle yoksulluk yahut toplumsal dışlanma göstergesi olan “AROPE” üretilmeye başlanmıştır. AROPE göstergesi, Eurostat tarafından birinci kere Avrupa 2020 maksatları kapsamında önerilmiş bir göstergedir. İzafi yoksulluk yahut maddi ve toplumsal mahrumluk içinde olan yahut çok düşük çalışma yoğunluğu olan hanelerde yaşayan fertler “yoksul yahut toplumsal dışlanmış” olarak tanımlanmaktadır.
Fertler en çok tanıdığı beşerlerle olan şahsî bağlantılarından memnun
Fertlerin yaşadığı hanehalkının mevcut finansal durumundan; vakit geçirdikleri aile, arkadaş, komşu, iş arkadaşı üzere tanıdığı beşerlerle olan şahsî bağlantılarından; hobileri, boş vakit uğraşları, iş dışındaki aktiviteleri üzere yapmaktan hoşlandığı faaliyetler için ayırabildiği vakitten memnuniyet yüzdesi belirlenirken hiç mutlu olmayanlar için ‘0’, çok mutlu olanlar için ‘100’ alınarak ortalama bir paha hesaplandı.
Fertler için hanehalkının finansal durumundan memnuniyet ortalaması %46,9 iken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde bu bedel %36,9 oldu. Ferdî bağlardaki ortalama memnuniyet yüzdesi tüm fertlerde %65,2, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski olanlarda %60,2 olarak hesaplandı. Bütün fertler için boş vakit faaliyetlerine ayrılan vakitten ortalama memnuniyet %47,4, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olan fertlerde ise %42,0 oldu.
Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olmayan fertlerin %50,1’i sinemaya ilgisiz
Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin %85,3’ü sinemaya, %93,7’si canlı şova, %92,0’ı kültürel alanlara ve %94,9’u canlı spor aktifliğine gitmedi. Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olmayan fertlerin %50,1’i ilgilerinin olmamasını sinemaya gitmeme nedeni olarak seçti.
Sinemaya gitmeyen bütün fertlerin %11,0’ı, yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların ise %23,5’i maddi yetersizlik nedeni ile gitmediğini belirtti. Canlı şova gitmeyenlerden maddi yetersizliği seçenlerin oranı %10,4 iken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlardan maddi yetersizliği nedenli gidemeyenlerin oranı %21,9 oldu. Kültürel alanları ziyaret edemeyenlerin %10,3’ü maddi yetersizlik nedenini seçerken bu oran yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlarda %21,3 hesaplandı.
Canlı spor aktifliklerine katılmayanların %7,9’u maddi yetersizliği katılmama nedeni olarak belirtirken yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların %17,0’ı için canlı spor aktifliğine katılmama nedeni maddi yetersizlik oldu. Bütün toplumsal ve kültürel etkinliklere katılmama nedeni olarak gelir durumundan bağımsız olarak en çok ‘İlginin olmaması” nedeni seçildi.
Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin %69,0’ının hiç kitap okumadığı, %31,0’ının ise en az bir kitap okuduğu görüldü. Yaş kümelerine nazaran kitap okuma oranlarına bakıldığında son 12 ay içerisinde okul kitapları dışında en çok kitap okuyan yaş kümesi % 50,9 ile 15-24 yaş aralığı oldu. En az kitap okuma oranı ise %14,1 ile 65 yaş ve üstü fertlerde hesaplandı.
Arkadaş yahut akrabalarla hiç görüşmeyenlerin çoğunluğu yoksulluk riski altında
Arkadaş yahut akrabalarla gerek yüz yüze gerekse uzaktan hiç görüşmeyenlerin çoğunluğunu yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanlar oluşturdu.
Fertlerin yakınları ile meskende yahut diğer bir yerde arkadaşlarıyla vakit geçirme, karşılıklı konuşma yahut aktivite yapma (bir ortaya gelme) sıklığı incelendiğinde %28,7’sinin akrabalarla, %37,3’ünün de arkadaşlarla her hafta görüştüğü belirlendi. Fertlerin akrabaları ile telefon, SMS, internet aracılığıyla (yüz yüze olmayan) görüşme sıklığı en çok olan seçenek %40,9 ile her hafta olurken arkadaşlarla ise yeniden her hafta %44,3 ile en yüksek görüşme sıklığı oranı oldu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
