Araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen bilimsel seferlerde toplanan ve tayin edilen tiplere ilişkin bireylerin muhafaza altına alındığı Ege Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Bilimsel Gereçleri (ESFM), ülkemizin çeşitli bölgelerinden fakülteye bağışlanan ve üniversite akademisyenleri tarafından yapılan saha çalışmalarından elde edilen biyolojik malzeme ve keşfedilen kümelere ilişkin tipleri barındırıyor. Örneklenen malzemeler, kayıt numaraları ile birlikte EÜ Su Eserleri Fakültesi tarafından uygun şartlarda saklanıyor. ESFM, Türkiye’de bu maksatla kurulan birinci bilimsel malzeme koleksiyonlarından biri olma niteliği taşıyor.
Egeli araştırmacılar 54 yeni cins kazandırdı
Türkiye’nin en güçlü koleksiyonuna sahip olduklarını söyleyen EÜ Su Eserleri Fakültesi İç Sular Biyolojisi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Murat Özbek, “Koleksiyonumuzda 1930’dan beri ülkemizin çok farklı yerlerinden toplanmış canlılar var. Bu canlılardan kimilerinin yaşadıkları yerler günümüzde mevcut değil yahut artık orada bu canlılar yaşamıyor. Bu yüzden koleksiyonumuzda mevcut olan canlıların kimileri elimizdeki yegane örnekler olarak saklanıyor ve bilimsel açıdan epey pahalılar. Öte yandan, Ege Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi araştırmacıları tarafından bugüne kadar dünya için yeni kayıt olan 54 cins var ve bu canlılar da koleksiyonumuzun çok bedelli bir modülünü oluşturuyor. Saptanan bu ender canlılara isim verilirken sıklıkla canlının morfolojik özelliğini belirten bir söz, canlının bulunduğu bölgenin ismi yahut bahisle ilgili çalışan öteki bir bilim adamının soyadı verilir. Bu isimlendirme yapılırken Latince’nin kurallarına uyulur, zira bilim çevrelerince isimlendirmelerde Latince kullanılması kararlaştırılmıştır. Yeni bulunan bir canlının bu kurallar çerçevesinde isimlendirilmesi yapıldıktan sonra, bu isim ekseriyetle değiştirilemez ve ortadan yüzyıllar geçse de motamot korunur. Bugüne kadar, 18 yeni cins tanımlamış bir araştırmacı olarak, yeni bir canlı tipini keşfetmek ve ona isim veriyor olmak, her bilim adamı üzere, benim için de büyük bir mutluluk” dedi.
“Örnekleri tüm dünyayla paylaşıyoruz”
Materyallerin uygun şartlar altında uzun yıllar saklanarak sonraki araştırmacılar için de yarar sağlandığını söz eden Prof. Dr. Özbek, “Bu koleksiyon, canlıların etil alkol içeren kavanozların içerisinde etiketlenip saklandığı bilimsel bir koleksiyondur. Koleksiyonumuzda, artık olmayan balıklar ya da daha dünyanın varlığını bilmediği, keşfedilmeyi bekleyen yeni cinsler de var. Elimizde bulunan örnekleri dünyayla da paylaşıyoruz. Araştırma yapmak isteyen bilim adamları alıyor, inceliyor, alanına nazaran değerlendirmeler yapıyor ve geri gönderiyor. Ülkemiz, biyolojik açıdan çok varlıklı ve hala tanımlanmayan birçok canlımız var. Bu canlıların ortamlarının korunması ve gelecek jenerasyonlara gen kaynakları ve doğal zanginliğimiz olarak aktarılması gerek. Bizim koleksiyonumuz ve gibisi biyolojik malzemeler aslında tabiat tarihi müzelerinin bileşenleri ve oralarda sergilenmesi ve korunması gerekiyor. Maalesef bizim ülkemizde gelişmiş ülkelerde mevcut olanlar üzere bir tabiat tarihi müzesi yok. Bu çok büyük bir eksiklik” diye konuştu.
ESFM’de 154 iç su balık tipi, 120 deniz balığı tipi, 300 fitoplankton çeşidi, 50 sünger çeşidi, bin 10 Annelida tipi, 900 Mollusca çeşidi, bin 220 Arthropoda çeşidi ve 300 öteki omurgasız çeşidi olmak üzere yaklaşık 4 bin 100 cinse ilişkin bireyler bulunuyor ve bu sayı gün geçtikçe artıyor.
Haber: Zekiye Nizamoğlu – Yağmur Onurlubaş – Ozan Dönertaş
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
