ÇOCUKLARDA KANSIZLIK OKUL MUVAFFAKİYETİNİ DÜŞÜRÜYOR!
Çocuklarda kansızlık (anemi), en sık görülen kan hastalıklarında birinci sırada yer alıyor. 6 ay ila 2 yaş ortasındaki çocuklarda iştahsızlık, kilo alamama, ciltte solukluk, huzursuzluk, anneye çok düşkünlük, ağladıktan sonra nefessiz kalma yahut olağandışı şeyler yeme üzere sıkıntılar, çocuklarda görülen aneminin en yaygın nedeni olan demir eksikliğine işaret edebiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, bu belirtilerin görülmesi halinde erken teşhis için kesinlikle tabibe başvurulması gerektiğine dikkat çekerek, “Zira, küçük yaşta uzun mühlet demir eksikliği olan çocuklarda IQ düzeyinin yaşıtlarına nazaran birkaç puan düşük olduğu gösterilmiştir. Demir eksikliğinde bedenin bağışıklık sistemi de etkileniyor. Münasebetiyle kansızlık hem IQ düzeyini etkileyerek çocuğun okul muvaffakiyetinin düşmesine, hem de bağışıklık sistemini etkileyerek daha sık hastalanıp daha geç güzelleşmesine neden oluyor. En yaygın nedeni demir eksikliği olsa da pek çok etken kansızlığa yol açabiliyor. Bu nedenle altta yatan etkenin vaktinde teşhis ve tedavi edilmesi, çocuğun sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için çok önemlidir” diyor.
En değerli anemi nedeni demir eksikliği
Çocuğun yaşına nazaran hemoglobin bedelinin düşük olmasına ‘anemi’ denildiğini belirten Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, bu hastalığın nedenini “Alyuvarların içinde bulunan hemoglobin bedendeki tüm dokulara oksijen taşınmasını sağlıyor. Alyuvarların üretimi sırasında demire, Vitamin B12’ye ve folik asite gereksinim vardır. Bunların eksikliğinde alyuvar imali azalıyor ve kansızlık ortaya çıkıyor” diye anlatıyor. Çocuklarda anemi en sık 6 ay ile 2 yaş ortasında görülüyor. Prof. Dr. Aziz Polat, çocuklarda bu periyotlarda en kıymetli anemi sebebinin demir eksikliği olduğunu belirterek, “Anne sütündeki demirin emiliminin çok âlâ olması nedeniyle doğumdan itibaren emzirilen çocuklarda 6 aydan evvel demir eksikliği görülmüyor” diyor. Demir eksikliğini önlemek için prematüre bebeklere 2. ayda, vaktinde doğan bebeklere de 4. ayda başlayarak bir yaşına kadar demir damlası verildiğini belirten Prof. Dr. Aziz Polat, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Koruyucu damlaya karşın demir eksikliği gelişen çocuklara ise daha yüksek dozda demir veriliyor. Bu nedenle tüm bebeklere 9-12. aylarda kan sayımı ile demir ve vitamin B12 seviyesi ölçümü yapılması tavsiye ediliyor”
Hatalı beslenme demir eksikliği riskini artırıyor
Ek besinlere erken başlamak ve bir yaşından evvel inek sütüyle beslemek bebeklerde demir eksikliği riskini artırıyor. Daha büyük yaşlardaki çocuklarda günde yarım litreden fazla inek sütü, çay, kahve ile gazlı besinler tüketmek de önerilmiyor. Ayrıyeten et, yumurta ve C vitamini içeren meyve ve zerzevatları az tüketmek de demir eksikliğine sebep olabiliyor. Bu nedenle kansızlığa karşı kırmızı et, karaciğer, dalak, yumurta sarısı, nohut, kuru fasulye, mercimek, ıspanak, karalahana, brokoli, domates, üzüm ile karadut pekmezi, hurma, antep fıstığı, kaju, kuru üzüm, kuru erik ve kuru kayısı üzere demirden güçlü besinlerle beslenmek büyük kıymet taşıyor.
Vitamin B12 eksikliğine dikkat!
Çocuklarda görülen aneminin bir öbür sebebinin vitamin B12 eksikliği olduğuna işaret eden Çocuk Hematolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, “İlk aylarda bebekler B12 vitaminini annelerinden alıyorlar. Bu yüzden annelerin hem gebelikte, hem de emzirme periyodunda beslenmelerine dikkat etmeleri, gereksinim varsa demir ve vitamin ilaçları kullanmaları bebek için çok değerlidir. Çünkü, erken çocukluk periyodunda vitamin B12 eksikliği olursa anemiye ek olarak çocuğun nörolojik gelişimi duraklıyor. Oturma, emekleme, yürüme, öğrenme ve beyin gelişim gecikmesi olabiliyor. Hasebiyle vitamin B12 tedavisinin vaktinde yapılması gerekiyor” diyor. Vitamin B12 eksikliği belirtileri “solukluk, iştahsızlık, çok ahenge, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, baş dönmesi, istikrar bozukluğu, ağız içinde ve lisanda çatlak, ağrı, kızarıklık, karın ağrısı, uzun süren ishal” olarak sıralanıyor. Bu çocukların vitamin B12 istikametinden güçlü olan kırmızı ve beyaz et, karaciğer, dalak, yumurta, süt, yoğurt, peynir, kefir, balık (somon, sardalya, alabalık, ton balığı, uskumru) üzere besinlerle beslenmeleri tavsiye ediliyor.
Bu hastalıklar da anemiye yol açabiliyor!
Demir ve Vitamin B12 eksikliği dışında Akdeniz anemisi taşıyıcılığı ve hastalığı (talasemi), sarılıkla birlikte olan hemolitik anemiler, orak hücre anemisi ve kronik hastalık (böbrek, karaciğer, romatizmal, enfeksiyon) anemisi üzere etkenler de anemi nedeni olabiliyor. Lösemi hastalarında kemik iliğinin olağandışı hücrelerle kaplı olması sebebiyle alyuvar üretimi azaldığı için anemi oluşabiliyor. Ciltte solukluk, kemik ağrıları, ateş, burun ve diş eti kanamaları, bedende morluk, uzunluğunda bezelerin büyümesi üzere belirtiler görüldüğünde kesinlikle çocuk hematoloji uzmanına başvurmak gerekiyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
