Sabancı Üniversitesi İdare Bilimleri Fakültesi’nin düzenlediği “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” temalı seminerlerin altıncısında “Tarihi Değiştiren Afetler” konusu ele alındı.
Tarihçi ve Müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı, tıpkı şiddette iki başka ülkede gerçekleşen zelzelelerin farklı hasar ve kayıplara yol açabildiğine dikkat çekerek, “Deprem toplumsal bir olaydır. Hasar ve yaşanan kayıplar toplumsal tertibe, kültürel alışkanlıklara ve cezaların yetersiz kalmasına bağlanabilir. Japonya’da her yıl şiddetli sarsıntı yaşanıyor. Bu kadar kayıp olmuyor. Bunun üzerinde durmak lazım” dedi.
Sabancı Üniversitesi’nin “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” temasıyla gerçekleştirdiği seminerlerin altıncısı “Tarihi Değiştiren Afetler” konusu ile devam etti.
9 Mayıs 2023, Salı günü gerçekleşen seminerin konukları, Sabancı Üniversitesi Kurumsallaşma ve Toplumsal Katkı Süreçlerinden Sorumlu Rektör Yardımcısı ve İstanbul Siyasetler Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman ile Tarihçi ve Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı oldu.
Prof. Dr. Fuat Keyman moderasyonunda gerçekleşen seminerde, tarihi değiştiren afetlerden günümüze uzanan sarsıntıların yarattığı ağır tahribatlar ve zelzele sonrası toparlanma süreçlerine ait bahisler ele alındı. Prof. Dr. Fuat Keyman, “Toplum ve Afet Risk İdaresi seminerlerimizde afetlere karşı nasıl tedbir alınmalı, nasıl yaklaşımlar geliştirilmeli, İstanbul başta olmak üzere tüm Türkiye’yi zelzeleye nasıl güçlü hale getirebiliriz üzere hususları ele aldık. 6 Şubat’ta yaşadığımız sarsıntı birinci değildi, sarsıntılar daima vardı. Bu seminerimizde de deprem-tarih münasebetini konuşmak istedik” dedi
Tarihçi ve Yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, dünyada muhakkak fay çizgileri ve sarsıntı nesillerinin olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Bunlardan en değerlisi Alpler’den başlayan Trakya, İstanbul’u geçen buradan Karadeniz’in güneyine Erzincan, Erzurum’u geçerek İran’a kayan bir fay sınırı. 1971’de Viyana’daydım. Pazar sabahı birileri yatağımı sarsıyor derken bir baktım zelzele oluyor. 6.9 şiddetinde zelzele olmuş, hiçbir binaya bir şey olmadı. Tıpkı fay sınırındaki oynamalar İran’da da oldu binlerce meyyit vardı. Bu da gösteriyor ki zelzele toplumsal bir olaydır. Hasar ve yaşanan kayıplar buna bağlı. Antakya’da yalnızca birkaç bina ayakta kaldı. Ayakta kalanların olması aslında yıkılanların sıkıntılı olduğunu gösteriyor. Bütün binalar gitti. Türkiye’de 7.9’u geçen sarsıntı çok yok. Buna karşın bu kadar tahribatın olması, toplumsal tertibe, kültürel alışkanlıklara ve cezaların yetersiz kalmasına bağlanabilir. Diğer izahı yok. Japonya’da her yıl şiddetli sarsıntı yaşanıyor. Bu kadar kayıp olmuyor. Bunun üzerinde durmak lazım. Meğer Türkler inşaatı çok güzel biliyor ancak kontroller ve cezalar yetersiz kalıyor.”
İstanbul’da da tarih boyunca ağır zelzeleler yaşandığını hatırlatan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “1766 sarsıntısında binlerce kişi öldü. Başka yıkıcı zelzele çok kısa müddet sonra 1794’de geldi. Bu sarsıntıların biri tsunami ile gelmiş. Dalgalar limanı yutmuş. Yenikapı’da daha çok kısa mühlet evvel liman ve gemiler ortaya çıktı. Tarihte de işini âlâ yapmayan inşaatçılar vardı. Antakya da tarihte şiddetli zelzeleler geçirip sonra tekrar kurulmuş bir kent. Tarih boyunca da bu kent her afet sonrası makus bir yerde çabukla kurulmuş” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
