Zorbalık Yapan Çocukların da Yardıma Gereksinimi Var!
Akran zorbalığına ait bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Köse, “Zorbalık yapan çocuklar, aslında çoğunlukla güçsüzlük ve utanç hisleri içindedirler. Okulların zorba çocuklara cevabı ceza, okuldan uzaklaştırma üzere güzelleştirmekten çok bastırmaya yönelik prosedürler olduğunda ise buz dağının altı görmezden gelinmiş olunur” dedi
Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Köse, okullarda “sıfır zorbalık” için “pozitif disiplin, onarıcı adalet, travmaya hassas okul anlayışı üzere alternatif yaklaşımların” uygulanmasının değerli olduğunu belirtti
Akran zorbalığı, fizikî şiddetin yanı sıra dedikodusunu yapma, isim takma, alay ve tehdit etme, yalnızlaştırma, eşyasına ziyan verme, irrite edici bakış ve davranışlar gösterme üzere pek çok farklı formlarda görülebiliyor. Korku ve depresyon, okuldan uzaklaşma üzere sonuçları olabildiği üzere zorbalığa uğrayan çocuğu intihara dahi götürebiliyor.
Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Köse, son günlerde ailelerin gündemini daha çok meşgul eden akran zorbalığına ait bilgi verdi.
Kim Bu Zorbalar?
Zorbalık yapan çocuklar için tek bir profil tanımlamanın mümkün olmadığını söz eden Dr. Öğr. Üyesi Köse, “Zorbalık konusunda yapılan çalışmalar, zorba çocukların çoklukla destekleyici olmayan, kaotik aile ortamlarından geldiklerine ve/veya travmatik hayat tecrübeleri olduğuna işaret eder. Örneğin, taciz gören çocuklar ekseriyetle tacizcinin özelliklerini aldıkları için, bu çocukların okulda zorbaya dönüşme ihtimalleri çok yüksektir. Zorbalık yapan çocukların duygusal-sosyal sorunları olduğunu ve kendinden daha güçsüz bulduğu bir çocuğa zulmederek güç, ilgi ve denetim hissi kazanmaya çalıştıklarını görürüz. Zira zorba davranışlar temelde çocukta karşılanmamış gereksinimlerin ifadesidir” dedi.
Zorbalık yapan çocukların şiddet eğilimli, ani ve kestirim edilemez aksiyonlarda bulunan şahıslar olduğunu anımsatan Köse, “Aslında çoğunlukla güçsüzlük ve utanç hisleri içindedirler. Okulların zorba çocuklara karşılığı ceza, okuldan uzaklaştırma üzere güzelleştirmekten çok bastırmaya yönelik usuller olduğunda ise buz dağının altı görmezden gelinmiş olunur. Zorba çocukların davranışları ele alınırken bir paradigma değişimi kuraldır. Okul ortamlarında bu çocuklara en güzel gelecek şey inançlı bağlanma bağlantısı kurabildikleri en az bir yetişkin olması; inanç hissinin ve şefkatli münasebetlerin hâkim olduğu bir okul iklimidir” diye konuştu.
“Diğer Çocukları da Korkutuyorlar”
Birçok çocuğun zorba çocuklarla tıpkı safta olarak popülerliğini korumak için izleyici kaldığına işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Köse, birtakım çocukların ise kendilerinin de mağdur olabileceğinden kokmalarından ötürü izleyici olarak kaldığını, zorbalığa uğrayan çocuğa yardım etmediğini belirtti.
Köse, “Bir öteki küme ise hem zorbalık yapan hem de zorbalık mağduru olan öğrenciler. Bu zorba/mağdur kümesindeki öğrencilerin yeterlilik hali ölçümlerinde en olumsuz puanları aldıkları ve dayanağa en çok gereksinimi olan çocuklar oldukları görülmektedir” dedi.
Dr. Öğr. Üyesi Ayşen Köse, araştırmaların, inanca dayalı ve destekleyici ilgilerin olduğu, adil ve dengeli, demokratik bir ikliminin hâkim olduğu okullarda zorbalık davranışlarının manalı seviyede azaldığını, zorbalığa şahit olanların da zorbalığa karşı çıkma yüreği gösterebildiklerini ortaya koyduğunu kaydetti. Köse, “Otoriter yaklaşım, öğrencilerin maruz kaldıkları zorbalığı saklamalarına, zorbalığa seyirci kalarak cevap vermelerine ve münasebetiyle zorbalığın olağan sayıldığı bir kültür oluşmasına yol açıyor” dedi.
“Sıfır Zorbalık için Onarıcı Adalet”
Çocukların kimi vakit zorbalığa uğramanın kendi yanlışları olduğunu düşünmeleri nedeniyle durumu ailelerinden sakladıklarını kaydeden Ayşen Köse, akran zorbalığına karşı yapılabilecekler konusunda şu bilgileri verdi:
“Bir çocuk size zorbalığa uğradığını söylerse onu sakince dinlemek yapılacak birinci ve en hakikat yaklaşım. Sizinle bu mevzuyu konuştuğu için çocuğu övmeniz, şefkatle yaklaşmanız, onu yalnız bırakmayacağınız konusunda garanti vermeniz ve bu bahiste ne yapacağınız konusunda birlikte düşünmeniz değerli. Çocuğunuzdan ya da öğrencinizden detayları alırken, birtakım bilgileri olayların tırmanmasından korktuğu için açıklamama ihtimali olduğunu da aklınızın bir kenarında bulundurmalısınız. Zorbalığın nasıl ele alınacağına yönelik her duruma uygun bir yaklaşım önermek güç, olayların değer derecesi, oluşturacağınız stratejileri belirler. Birinci olarak, okul rehberlik servisine başvurmak ve okul ruhsal danışmanı ile durumu kıymetlendirmek faydalı olacaktır. Siber zorbalık kelam mevzusuysa, ekran imgelerini almak ve zorba akranı toplumsal medyadan çabucak engellemek gerekir. Zorbalığa uğrayan çocuğun ailesinin, zorba çocuğun ailesiyle direkt irtibata geçmesi birçok vakit faydalı bir strateji değildir, velilerin okul aracılığıyla temasta bulunması daha yerinde olur. Okullarda ‘sıfır zorbalık’ maksadı için, müspet disiplin, onarıcı adalet, travmaya hassas okul anlayışı üzere alternatif yaklaşımların okul siyaseti haline gelmesi kıymetlidir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
