İKLİM KRİZİ POLEN ALERJİSİNİN MÜHLETİNİ UZATTI!
Günümüzde global ısınmanın tesiriyle artık havalar daha erken ısınıyor ve daha geç soğuyor. Bu da polen mevsimlerinin daha erken başlamasına ve daha uzun sürmesine yol açıyor. Isı artışı ile dünyada pek çok ülkede, baharda çiçek açan tiplerde erken çiçeklenme görüldüğü ve mevsimsel total polen yükünde artış olduğu söyleyen Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Zeynep Çelebi Sözener “Çok uluslu bir meta-analizde ölçüm yapılan bölgelerin %71‘inde artmış alerjenik polen seviyeleri; %65’inde ise uzamış polen mevsimi müddeti saptandı. Ayrıyeten artmış CO2 konsantrasyonunun, hava kirliliğini ve bitkilerle polenlerin fizyolojisini etkilediği, polen alerjenitesini değiştirdiği ve daha agresif hale getirdiği ortaya konuldu” dedi.
Küresel ısınma canlı ömrü için her gün büyüyen bir tehdit olarak karşımıza çıkıyor. İnsan kaynaklı faaliyetler sonucu atmosferde biriken sera gazlarının tesiriyle, dünyamız bugün sanayi öncesi periyoda nazaran 1,1 derece daha sıcak. Gerekli tedbirler alınmaz, fosil yakıt tüketiminin önüne geçilemezse, ısının süratle artarak 2030 yılında 1,5 dereceyi aşması bekleniyor. Atmosferik ısıda görülen bu artış okyanusların ısınmasına, buzulların erimesine, deniz düzeylerinin yükselmesine neden oluyor. Tüm ekosistemleri istikrarsızlaştıran ve canlı çeşitliliğinde azalmaya yol açan global ısınma, çok hava olaylarının çok daha sık, ağır ve uzun periyodik olarak karşımıza çıkmasına yol açıyor. Yükselen ısı, atmosferde nem tutulmasını da beraberinde getirirken bu durum mesken tozu akarı, küf mantarı, polenler üzere teneffüs yolu ile alınan alerjenlerin atmosferde daha ağır bulunması ile sonuçlanıyor. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Zeynep Çelebi Sözener; artan ısı, nem ve CO2 seviyelerinin iklimlerin değişmesi ile sonuçlandığını, polen dönemlerinin uzamasına neden olduğunu, polen yoğunluğunu etkilediğini ve alerjenik bitkilerin dağılımını değiştirdiğini belirtti.
“Erken çiçeklenme polen yükünü artırıyor”
“Günümüzde artık havalar daha erken ısınıyor ve daha geç soğuyor. Bu da polen mevsimlerinin daha erken başlamasına ve daha uzun sürmesine yol açıyor” diyen Sözener, kelamlarına şöyle devam etti: “Isı artışı ile dünyada pek çok ülkede, baharda çiçek açan cinslerde erken çiçeklenme görüldüğü ve mevsimsel total polen yükünde artış olduğu bildirildi. Çok uluslu bir meta-analizde ölçüm yapılan bölgelerin %71‘inde artmış alerjenik polen seviyeleri; %65’inde ise uzamış polen mevsimi mühleti saptandı. 1995-2019 yılları ortasında yapılan 25 yıllı kapsayan bir çalışmada; yıllık ortalama sıcaklıkta, her yıl için 0.041 santigrat derece artış olduğu, pik polen devrinin her yıl 1,7 gün öne geldiği, pik polen devri mühletinin yılda 1,3 gün uzadığı gösterildi. Ayrıyeten artmış CO2 konsantrasyonu ve hava kirliliği ile bitkilerin ve polenleri fizyolojisi etkilenirken, polen alerjenitesi değiştiği ve daha agresif hale geldiğini söylemek mümkün.”
Şehirleşme, bitki tiplerinin hayat alanlarını da değiştirdi
Bir başka değerli noktanın da artan kentleşme ile birlikte kara kullanımında ve tarım pratiklerinde görülen değişiklikler nedeniyle farklı bitki tiplerin daha evvel görülmedikleri bölgelerde görülmeye başlaması olduğunu tabir eden Sözener, kentleşmenin tesiri ile hasarlanan doğal bitki örtüsüne ilişkin ağaçların yerine çok daha kolay büyüyebilen ve o bölgenin doğal habitatına ilişkin olmayan farklı cinste bitkilerin dikilmesi ile o bölge için alışılagelmedik polenlerin atmosferde görülmeye başladığını söyledi. Tekrar beşerler tarafından hasarlanan toprakta, ormansızlaştırılan bölgelerde kuraklık direnci yüksek olan tiplerin çarçabuk çoğalabildiğini söyleyen Sözener, global ısınmanın tesiriyle zaylan (ragweed) üzere istilacı tiplerin daha evvel görülmedikleri coğrafyalarda görülmeye başladığının da altını çizdi. Sözener,
“Sonuç olarak, polen alerjisi olan hastalarda burun akıntısı, kaşıntı, hapşırık, burun tıkanıklığı üzere alerjik rinit semptomlarının evvelki yıllara nazaran daha erken başladığını, daha şiddetli seyrettiğini ve daha uzun sürdüğünü görüyoruz” diyerek kelamlarını tamamladı.
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) Hakkında:
Ülkemizde alerji ve immünoloji alanında kurulan birinci dernek olan Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD), erişkin- çocuk alerji ve klinik immünoloji uzmanlarını bir çatı altında toplamaktadır. Alerji ve Klinik İmmünoloji biliminin ve hizmetinin ülkemizde gelişimine katkı sağlamayı ve alerjik – immünolojik hastalıklar konusunda toplumda farkındalık oluşturulmasını hedefleyen AİD, memleketler arası iştirakli kongre ve bilimsel toplantılar gerçekleştirerek branş tabiplerinin ve bağlantılı sıhhat çalışanının en yeni bilgiler ile güncellenmesi sağlanmaktadır. Memleketler arası bilimsel kurumlarla (AAAAI, EAACI, SIAF, WAO) iş birliği yapan dernek bu iş birliklerinin ışığında memleketler arası kurumların düzenlediği kongre ve kursları ülkemizde muvaffakiyetle gerçekleştirmiş, ülkemizi muvaffakiyetle temsil ederek biliminin ilerlemesine kıymetli bir katkı sunmuştur. Tekrar farkındalık yaratma misyonuyla öne çıkan dernek, üyeleri için bilimsel toplantılara iştiraki için maddi dayanak sağlamakta dernek üyeleri dışında da bedelsiz bir formda kurs ve okul biçiminde çeşitli eğitim toplantıları düzenlenmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
