Prostat kanseri dünyada ve ülkemizde kıymetli bir sıhhat sorunu. Araştırmalar, ülkelerin yüzde 60’ında erkeklerde en sık görülen kanser tipi olmasının yanı sıra Batı ülkelerinde bir erkeğin ömrü boyunca prostat kanserine yakalanma mümkünlüğünün yüzde 12,5 olduğunu gösteriyor. Münasebetiyle her 6-8 erkekten biri bu hastalıkla tanışıyor. Ülkemizde ise erkek kanserlerinde 2. sırada yer alıyor. Türkiye’de birinci teşhiste her yüz hastanın 30’unda hastalığın prostat dışına çıktığı, yani teşhiste kıymetli bir hasta kümesinde geç kalındığı biliniyor.
Artık yalnızca ileri yaşta değil, genç yaşta da erkeklerin kapısını çalabilen prostat kanserinde bu olumsuz gidişatı bilakis çevirmek mümkün! Acıbadem Taksim Hastanesi Üroloji ve Üroonkoloji Uzmanı Prof. Dr. Can Öbek gelişmiş ülkelerde, bilhassa fırsatçı tarama programlarının kullanılmasıyla bir arada, prostat kanserine bağlı mevt oranlarında azalma olduğunu belirterek “Prostat kanseri batılı ülkelerde erkeklerde kansere bağlı vefat nedenleri ortasında ikinci sırada bulunuyor.Tüm dünya için çok kıymetli bir sıhhat sorunu olan prostat kanserinin, insanlarda hayat mühletinin giderek uzamasıyla çok daha yaygın bir hastalık haline geleceği düşünülüyor” diyor. Prostat kanserinde erken teşhisin hayat kurtarıcı olduğunu, fakat hastalığın kendine mahsus bulguları olmadığını belirten Prof. Dr. Can Öbek, bu nedenle tarama sistemlerinin kritik rol oynadığını vurguluyor. Prof. Dr. Can Öbek 1-30 Eylül Dünya Prostat Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada prostat kanserinde hayat kurtaran 4 teklifini anlattı, değerli ikazlarda bulundu.
1. Erken teşhis mümkün ve hayat kurtarıyor
Prostat kanserinin sinsi ilerleyen bir hastalık olduğunu ve erken devirde rastgele bir yakınmaya neden olmadığını belirten Üroloji ve Üroonkoloji Uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, bu nedenle erken teşhis konusunda gereken tedbirlerin alınmasının hayat kurtarıcı olduğunu vurguluyor. Hastalık prostatta sınırlıyken yakalanır ve tedavi edilirse, tam şifa mümkünlüğünün çok daha yüksek olduğunu ve erken teşhis için en değerli usulün PSA denilen (Prostat Spesifik Antijen) prostat bezine mahsus bir kan testi yapılması olduğunu belirten Prof. Dr. Öbek şöyle konuşuyor: “Bu kan testinin yüksek çıkması şahısta prostat kanseri olabileceğini düşündürür. Ayrıca erken yaşta bakılan bedeller, bu kişinin özelinde prostat kanseri için ne kadar risk taşıdığını bize gösterir; takip buna nazaran planlanır. Kıymetli olarak, PSA seviyesi kanser harici nedenlerle de yükselebilmektedir. Erken teşhis açısından 2. tarama metodu ise üroloji doktorunun yaptığı prostat muayenesidir. Burada prostatın kıvamı prostat kanseri açısından kıymetlendirme yapma imkanı verir. Kuşkulu durumda öncelikle bir MR görüntüleme yapılır ve gerekirse biyopsi ile kesin teşhis yoluna gidilir” diyor.
2. 40 yaş sonrası kesinlikle tarama testi yaptırın!
Prostat kanserinde ‘Ne vakit PSA testi yaptıralım? Ve ne vakit prostat muayenesi olalım?” formunda sorularla çok sık karşılaştıklarını belirten Prof. Dr. Can Öbek bu soruları şöyle yanıtlıyor: “Günümüzde 40-50 yaş ortasındaki erkeklerin PSA testi yaptırması ve prostat muayenesi olmasını öneriyoruz. Böylelikle hem kişinin mevcut durumunu, hem de ileriki yaşantısında prostat kanseri riskini tespit ediyoruz ve bundan sonraki takip sıklığımızı da buna nazaran ayarlayabiliyoruz. Prostat kanserinin kesin tanısı PSA testi ve/veya muayenedeki kuşkudan yola çıkılarak prostat biyopsisi ile konuluyor. Son yıllarda kullanımımıza giren MR-US füzyon biyopsi teknolojisiyle, prostat biyopsisini çok daha isabetli olarak yapabiliyoruz.”
3. Bu şikayetlerinizde tabibe başvurmayı ertelemeyin!
Prostat kanseri belirti vermeden sinsice ilerlese de, kimi şikayetleri ihmal etmemek gerekiyor. Sık idrara çıkma, geceleri idrar yapmak için sık uykudan uyanma, zayıf ince ve kesik kesik idrar yapma, idrar yapmaya başlamada gecikme ve idrarın bitiminde idrar kesesini tam boşaltamama hissi, idrar yaparken yanma-ağrı ve idrar yahut menide kan görülmesi durumlarında kesinlikle vakit kaybetmeden tabibe başvurmak gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Can Öbek “Ancak bu yakınmaların bulunması şahısta prostat kanseri olduğunu göstermez. Prostatın düzgün huylu büyümesi üzere bir çok etken de bu meselelere yol açabilir. Üroloğun değerlendirmesi yakınmaların nedenini ortaya çıkartacaktır. Öte yandan geç periyot prostat kanserinde halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık, soluk renk ve sırt, bel, bacak ağrıları üzere şikayetler olabilir” diyor.
4. Hayat biçiminize dikkat edin
Prostat kanserinde genetik geçiş değerli bir rol oynuyor. Birinci derecede akrabada hastalığın bulunması ile hastalık riskinin 2 katına çıkabildiğini belirten Prof. Dr. Can Öbek şöyle konuşuyor: “Ailede iki yahut daha fazla birinci derecede akrabada hastalığın bulunması durumunda ise bu oran 5- 11 kat ortasında artış gösteriyor.” Fakat, gerçek hayat üslubunu benimseyerek, prostat kanserine karşı esirgeyici genlerimizi faal hale getirip, prostat kanserine yol açan genleri de sessizleştirebileceğimizi vurgulayan Prof. Dr. Can Öbek, bu hususta; şişmanlıktan kaçınmayı, sigara içmemeyi, Akdeniz tipi beslenme şeklini benimsemeyi ve nizamlı idman yapmayı öneriyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
